آیین جهانی بهایی

[Alt+R for Date]

[Document Title]

20

ﺻﻔﺤﮫ

ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ. ﻋﻼﻗﮫٴ ﺧﺎصّ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﺑﮫ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﯾﺮان ﺑﺤﺪّی ﺑﻮد ﮐﮫ ﺑﮫ ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﺧﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﻟﺒﮭﺎء ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﮐﮫ ﮐﺘﺎﺑﯽ درﺑﺎرهٴ ﻣﺴﺌﻠﮫٴ ﻋﻤﺮان اﯾﺮان ﺑﻨﮕﺎرﻧﺪ. اﯾﻦ اﺛﺮ ﻋﻈﯿﻢ ﯾﻌﻨﯽ رﺳﺎﻟﮫٴ ﻣﺪﻧﯿّﮫ ﮐﮫ در ﺳﺎل ۱۲٥٤ ﺷ ﻤﺴﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ۱۸۷٥ ﻣﯿﻼدی ﻧﮕﺎﺷﺘﮫ ﮔﺸﺖ ﯾﮑﯽ از ﻣﻈﺎھﺮ ﻋﺸﻖ ﺷﺎرع دﯾﺎﻧﺖ ﺑﮭﺎﺋﯽ و ﻓﺮزﻧﺪ اﯾﺸﺎن ﺑﮫ اﯾﺮان ﺑﻮد. ﺑﺨﺎطﺮ ﻋﺸﻖ ﻧﺎﻣﺸﺮوط ﺑﮫ ﺗﻮﺳﻌﮫ و ﺗﮑﺎﻣﻞ اﯾﺮان ﺑﻮد ﮐﮫ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﻟﺒﮭﺎء اﯾﻦ رﺳﺎﻟﮫ را ﺑﺼﻮرت ﮔﻤﻨﺎم و ﺑﺪون ذﮐﺮ ﻧﺎم ﺧﻮد و ﺑﺪون ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ اﺷﺎرهٴ ﺻﺮﯾﺤﯽ ﺑﮫ دﯾﺎﻧﺖ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﻧﮕﺎﺷﺘﻨ ﺪ. ھﺪف اﯾﻦ رﺳﺎﻟﮫ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﮫ ﻣﺮدم اﯾﺮان ﺣﺘّﯽ اﮔﺮ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺑﮫ اﺻﻼح ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﻣﺬھﺒﯽ ﻗﯿﺎم ﮐﺮده، ﺷﮑﻮه و ﻋﻈﻤﺖ دﯾﺮﯾﻨﮫٴ اﯾﺮان ﮐﮭﻨﺴﺎل را اﻋﺎده ﻧﻤﻮده و ﺑﺠﺎی ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﮑﻔﯿﺮ و ﺗﻔﺴﯿﻖ، ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻣﺸﻮّق ﺻﻨﻌﺖ و ﻋﻠﻢ و آزادی و ﺑﺮاﺑﺮی را ﺑﮫ ﻣﺮدم ﺟﮭﺎن اراﺋﮫ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﻣﺴﺌﻠﮫٴ ﺗﺠﺪّد راﺳﺘﯿﻦ از اﺻﻮل اﺳﺎس اﻣﺮ ﺑﮭﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﮫ زﻣﯿﻨﮫٴ اﺻﻠﯽ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺠﺪّد راﺳﺘﯿﻦ ھﻤﺎن اﺻﻞ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ. از اوّﻟﯿﻦ و ﻣﮭﻤﺘﺮﯾﻦ آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ درﺧﺼﻮص ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد ﮐﺘﺎب اﯾﻘﺎن اﺳﺖ. اﯾﻦ اﺛﺮ ﻋﻈﯿﻢ و ﺑﯽ ﺳﺎﺑﻘﮫ در ﺗﺎرﯾﺦ ادﯾﺎن از دو ﺑﺨﺶ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺨﺶ اوّل ﺑﮫ اﺻﻞ ﺗﺤﺮّی ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﻮﺟّﮫ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﮫ در ﺑﺨﺶ دوّم ﻣﻔﺮوﺿﺎت ﻓﺮھﻨﮓ اﯾﺴﺘﺎ و ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﻨﺎم ﻣﺬھﺐ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺠﺪّد و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺑﻮده و ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮرد ﻧﻔﯽ و اﺑﻄﺎل ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. راﺑﻄﮫٴ اﯾﻦ دو ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﮫٴ ﺗﺠﺪّد راﺳﺘﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر ژرف و ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ. ﺗﺠﺪّد (modernity) در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺳﻨّﺖ ﮔﺮاﺋﯽ (traditionalism) اﺳﺖ. ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺠﺪّد ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﮐﮫ اﻧﺴﺎن در ﺟﮭﺖ ﺗﺮﻗّﯽ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻗﺪم زﻧﺪ و از ﺑﺮرﺳﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﭽﮫ ﮐﮫ ﻧﻮﯾﻦ و ﺟﺪﯾﺪ وﻟﯽ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻧﮭﺮاﺳﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺠﺪّد ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺤﻮّل و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ و ﻧﮭﺎدھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮھﻨﮕﯽ را ﺑﺮ اﺳﺎس اﻗﺘﻀﺎء ﺳﯿﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺗﺎرﯾﺦ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻄﻮّر و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد. اﻣّﺎ اﮔﺮ ﭼﮫ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺠﺪّد ﻧﻔﯽ ﻓﺮھﻨﮓ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ اﺳﺖ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﺧﺮدﮔﺮا و ﻋﻘﻼﻧﯽ (rational) ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺠﺪّد ﻣﻼک اﻧﺘﺨﺎب را ﻧﮫ ﺗﻘﺪّس ﺳﻨّﺖ ھ ﺎی ﺗﻐﯿﯿﺮﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﻠﮑﮫ اﺳﺘﻔﺎدهٴ ﻣﻨﻈّﻢ از ﺧﺮد و داﻧﺶ و ﺗﺪﺑّﺮ ﻣﯽ داﻧﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺠﺪّد در واﻗﻊ در آنِ واﺣﺪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ دو ﺟﻨﺒﮫٴ ﻣﺘﻼزم اﺳﺖ ﯾﮑﯽ ﻧﻔﯽ ﻓﺮھﻨﮓ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ اﯾﺴﺘﺎﮔﺮاﺳﺖ و دﯾﮕﺮ اﺛﺒﺎت ﻓﺮھﻨﮓ ﺧﺮدﮔﺮاﺋﯽ و ﭘﮋوھﺶ ذھﻨﯽ. اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﮫ اھﻤﯿّﺖ ﺑﻨﯿﺎد ی ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﻘﺎن و ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻣﺸﺮوح در آن اﺛﺮ ﺗﻮان ﺗﺎ ﺣﺪّی ﻣﺘﻮﺟّﮫ ﮔﺮدﯾﺪ. ﮐﺘﺎب اﯾﻘﺎن ھﻢ ﺑﮫ ﻣﺴﺌﻠﮫٴ ﺗﺤﺮّی ﺣﻘﯿﻘﺖ، روش ﻣﻨﻈّﻢ ﭘﮋوھﺶ و ﻓﺮھﻨﮓ ﺧﺮدﮔﺮا ﭘﺮدازد و ھﻢ آﻧﮑﮫ اﺻﻞ ﺳﻨّﺖ ﮔﺮاﺋﯽ را ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻗﺮار داده و اﺻﻞ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ را ﻣﺆﮐّﺪ ﻣﯽ ﺳﺎ ز د. ﯾﮑﯽ از ﻋﻠﻞ اﺻﻠﯽ ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدﮔﯽ اﯾﺮان و دﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮرھﺎی ﺧﺎور ﻣﯿﺎﻧﮫ در دﻧﯿﺎی ﺟﺪﯾﺪ، ﻓﺮھﻨﮓ طﺮد و ﺗﮑﻔﯿﺮ ﻣﺬھﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﮫ ﺗﻮﺳّﻂ ﻋﻠﻤﺎء و زﻣﺎﻣﺪاران ﻣﺬھﺒﯽ ﺑﺮ ﻋﺎﻣّﮫٴ ﻣﺮدم ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻓﺮھﻨﮓ ﻣﻌﺎﺷﺮت ﺑﺎ اروﭘﺎﺋﯿﺎن و دﯾﮕﺮ اﻗﻮام و ادﯾﺎن ﻣﻄﺮود ﮔﺸﺘﮫ و ﻧﺠﺎﺳﺖ و ﮔﻤﺮاھﯽ و ﺿﻼﻟﺖ آﻧﮭﺎ ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ. ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﮑﻔﯿﺮ ﺑﺮ آن ﺑﻮد ﮐﮫ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن و ﯾﮭﻮدﯾﺎن ﺣﺘّﯽ ﮐﺘﺎب ﺧﻮد را ﻋﻤﺪاً ﺗﺤﺮﯾﻒ ﮐﺮده اﻧﺪ و ﻟﺬا ﻓﺮھﻨﮓ آﻧﺎن ھﻤﮕﯽ ﻓﺮھﻨﮓ ﻣﻤﺴﻮخ و ﮔﻤﺮاه اﺳﺖ در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻣﺮدم ﺧﺎور ﻣﯿﺎﻧﮫ ﻋﻼﻗﮫ ای ﺑﮫ ﻣﻄﺎﻟﻌﮫٴ ﻓﺮھﻨﮓ اروﭘﺎﺋﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و از اﺗّﻔﺎﻗﺎت اروﭘﺎ اﺳﺎﺳﺎً ﺑﯽ ﺧﺒﺮ ﺑ ﻮدﻧﺪ. ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺳﺮان ﻣﺬھﺒﯽ اﯾﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ﺧﻮد را دارای ﻓﺮھﻨﮓ ﺑﺮﺗﺮ داﻧﺴﺘﮫ و ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ اﯾﺴﺘﺎﮔﺮاﺋﯽ ﻣﺬھﺒﯽ، ﺳﻨّﺖ ّﮔﺮاﺋﯽ ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﺗﻘﻠﯿﺪ از ﻋﻠﻤﺎء روﺣﯿّﮫٴ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﺧﻼ ﻗﯿّﺖ ﻓﺮدی و ﺗﻮﺳﻌﮫٴ اﻗﺘﺼﺎدی را ﺳﺮﮐﻮب ﻧﻤﻮدﻧﺪ. اﮔﺮ ﭼﮫ در ﻗﺮن ھﺎی ﺷﮑﻮﻓﺎﺋﯽ اﺳﻼم ﮐﺸﻮرھ ﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﻧﯿﺮوی ﭼﯿﺮه ﺑﺮ ﻧﯿﺮوھﺎی اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻮده و ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻨﺎطﻖ اروﭘﺎ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل و ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻧﻈﺎﻣﯽ ارﺗﺶ ھﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮار داﺷﺖ اﻣّﺎ اروﭘﺎﺋﯿﺎن ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺑﮫ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻠﻤﯽ و آزادی ﻣﺬھﺒﯽ ﺑﺘﺪرﯾﺞ در ﺟﮭﺖ ﻋﻠﻤﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺣﯿﺮت اﻧﮕﯿﺰی ﻧﻤﻮده و ﺑﺰودی ﺣﮑﻮﻣﺖ ھﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﻓﺎﺋﻖ ﺑﺮ ﻗﺴﻤﺖ ھﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اروﭘﺎ را ﺷﮑﺴﺖ داده و ﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻨﺎطﻖ اﺳﻼﻣﯽ را ﺗﺤﺖ ﺗﺼﺮّف و ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ. 33 اﮔﺮ ﭼﮫ ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدﮔﯽ ﮐﺸﻮرھﺎی ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﮫ ﺗﻮﺳّﻂ ﺳﯿﺎﺳﺖ ھﺎی اﺳﺘﻌﻤﺎری اروﭘﺎﺋﯽ ﺗﺸﺪﯾﺪ و ﺗﺤﮑﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪ اﻣّﺎ ﻋﻮاﻣﻞ د روﻧﯽ ﻓﺮھﻨﮕﯽ اﯾﻦ ﻣﻤﺎﻟﮏ ھﻢ از ﻋﻠﻞ ﻋﻤﺪهٴ اﯾﻦ ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدﮔﯽ ﺑﻮده و ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در واﻗﻊ اﯾﻨﮑﮫ اروﭘﺎﺋﯿﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﻤﺎﻟﮏ اﺳﻼﻣﯽ را ﺗﺤﺖ ﺗﺴﺨﯿﺮ و ﺗﺼﺮّف و اﺳﺘﻌﻤﺎر ﻗﺮار دھﻨﺪ و ﻧﮫ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ، ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻠﺰم اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺴﺘﻘّﻞ از اﺳﺘﻌﻤﺎر، ﺗﻔﺎوت ھﺎی ﻓﺮھﻨﮕﯽ اﯾﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ﻧﯿﺰ در اﻣﮑﺎن رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﮫٴ ﻋﻠﻤﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی و ﻧﻈﺎﻣﯽ آﻧﺎن ﺗﺄﺛﯿﺮ اﺳﺎﺳﯽ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻟﺰوم اﺗّﺨﺎذ ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺤﺮّی ﺣﻘﯿﻘﺖ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ آﺛﺎر ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻋﻠﻮﯾّﺖ و ﺷﺮاﻓﺖ و ﺑﺮاﺑﺮی ھﻤﮫٴ اﻓﺮاد اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ. آﺛﺎر ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺗﺤﺮّی ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻌﻨﻮان ﻓﺮﯾﻀﮫ ای روﺣﺎﻧﯽ و وﺟﺪاﻧﯽ ﺑﺮای ﺗﮏ ﺗﮏ اﻧﺴﺎﻧﮭﺎ، واﺑﺴﺘﮕﯽ و اطﺎﻋﺖ ﮐﻮرﮐﻮراﻧﮫ از ﻋﻠﻤﺎء ﻣﺬھﺒﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻘﻠﯿﺪ از ﻣﺮاﺟﻊ دﯾﻨﯽ را ﻣﻄﺮود ﺳﺎﺧﺘﮫ و اﺻﻞ

ﺳﺎز ﮐﺘﺎب

را ﻣﯽ

ﻣﯽ

33 ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ن ک ﺑﮫ Bernard Lewis, What Went wrong