آیین جهانی بهایی

[Alt+R for Date]

[Document Title]

12

ﺻﻔﺤﮫ

ﺳﺎزد، اﺻﻞ دوّم ﺟﮭﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﺧﻂّ ﻓﺎﺻﻞ ﻗﺎطﻌﯽ ﻣﯿﺎن اﻣﺮ ﺑﮭﺎﺋﯽ و ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺘﺪاول اﺻﺤﺎب ادﯾﺎن ﮔﺬﺷﺘﮫ از دﯾﻦ و ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﮫ اﺻﺤﺎب ادﯾﺎن ﮔﺬﺷﺘﮫ ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ رؤﺳﺎی دﯾ ﻨﯽ ﺑﺎ ﻧﻔﯽ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ و اﺗّﺨﺎذ روﯾﮑﺮدی اﯾﺴﺘﺎ و راﮐﺪ ﺑﮫ ﻋﺎﻟﻢ ھﺴﺘﯽ و ارزش ھﺎی روﺣﺎﻧﯽ ھﻤﮕﯽ دﯾﻦ ﺧﻮد را آﺧﺮﯾﻦ دﯾﻦ داﻧﺴﺘﮫ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ و اﺣﮑﺎم ﻣﺪّون در ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪّس ﺧﻮد را ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ و اﺑﺪی ﻣﯽ ﺷﻤﺎرﻧﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ از ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺟﺪﯾﺪ اﻟﮭﯽ ﻣﺤﺮوم ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺎ اﺗّﺨﺎذ اﯾﻦ روﯾﮑﺮد اﯾﺴﺘﺎ و ﺿﺪّ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ از ﻧﻘﻄﮫ ﻧﻈﺮ آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ دﯾﺎﻧﺖ و وﺣﯽ اﻟﮭﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮھﺒﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای ﻧﻮع ﺑﺸﺮ اﺳﺖ و ھﺪف آن ارﺗﻘﺎء و ﺗﮑﺎﻣﻞ وﻗﻔﮫ ﻧﺎﭘ ﺬﯾﺮ ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ. وﺣﯽ اﻟﮭﯽ و ﺗﺠﻠّﯽ رﺑّﺎﻧﯽ ھﻤﻮاره ﺑﺼﻮرت اﺣﮑﺎم و ﺷﻌﺎﺋﺮی ظﺎھﺮ ﮔﺮدد ﮐﮫ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن ﯾﻌﻨﯽ درﺟﮫٴ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺟﺎﻣﻌﮫ اﻧﻄﺒﺎق داﺷﺘﮫ و ﻟﺬا ﭼﺎرهٴ ﻧﯿﺎزھﺎ و ﺷﻔﺎی ﺑﯿﻤﺎری ھﺎی ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺮدم ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣّﺎ ھﻤﯿﻦ دﯾﺎﻧﺖ ﺑﮫ اﯾﻦ ار ﺗﻘﺎء و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﮐﻤﮏ ﮐﺮده و ﻟﺬا ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺑﺸﺮی وارد ﻣﺮﺣﻠﮫٴ ﺟﺪﯾﺪی از ﺗﺤﻮّل ﻓﺮھﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﮫ ﻧﯿﺎزھﺎ و دﺷﻮاری ھﺎ و ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت ﺟﺪﯾﺪی را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورد. در ﭼﻨﯿﻦ وﻗﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﮐﺎرﺑﺮد ﺟﺰﻣﯽ و اﺻﺮار ﺑﺮ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﺷﻌﺎﺋﺮ ﻣﺬھﺐ ﻗﺒﻞ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮﻗّﯽ و ﺗﮑﺎﻣﻞ و آزادی ﺷﻮد ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻧﯿﺰ ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ. در اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﻀﻞ و ﻋﺪل ﺧﺪا ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﮑﺮار ﺗﺠﻠّﯽ رﺑّﺎﻧﯽ و وﺣﯽ اﻟﮭﯽ ﺑﺼﻮرت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ و ﻣﺪﻧﯿّﺘﯽ ﺑﺪﯾﻊ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﻋﺼﺮ اﻧﻄﺒﺎق داﺷﺘﮫ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮫ ارﺗﻘﺎء ﻣﻘﺎم اﻧﺴﺎن ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ. آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ھﻤﮕﯽ ﺑﺸﮑﻞ ھ ﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺻﻞ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ را ﺑﮫ ﺻﺮاﺣﺖ و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽ دھﻨﺪ. ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ھﻤﮫٴ ھﺴﺘﯽ را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﺣﻘﯿﻘﺘﯽ ﭘﻮﯾﺎ و ﻣﺘﺤﻮّل درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺣﺮﮐﺖ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺧﺼﻠﺖ اﺳﺎﺳﯽ ھﻤﮫٴ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت اﺳﺖ و در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن اﻧﺴﺎن و ﺟﺎﻣﻌﮫ ﻧﯿﺰ ﭘﺪﯾﺪارھﺎﺋﯽ ﻣﺘﺤﻮّل و ﻣﺸﻤﻮل اﺻﻞ ﺗﺎرﯾﺦ ﯾﻌﻨﯽ اﺻﻞ ﺗﺤﻮّل و ﺗﻄﻮّر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﻣﯿﺎن ﻓﻼﺳﻔﮫٴ اﯾﺮاﻧﯽ ﺻﺪراﻟﺪّﯾﻦ ﺷﯿﺮازی ﺑﺸﮑﻠﯽ اﻧﺘﺰاﻋﯽ و ﺧﺎصّ از اﺻﻞ ﺣﺮﮐﺖ ﺟﻮھﺮﯾّﮫ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺣﺮﮐﺖ و ﺗﺤﻮّل را اﻗﺘﻀﺎء ذاﺗﯽ اﺷﯿﺎء داﻧﺴﺖ. اﻣّﺎ ﺻﺪراﻟﺪّﯾﻦ ﺷﯿﺮازی اﯾﻦ اﺻﻞ ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﮑﯽ را ﺑﮫ اﺻﻠﯽ ا ﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺒﺪّل ﻧﺴﺎﺧﺖ و در ﻧﺘﯿﺠﮫ در ﺻﺤﻨﮫٴ ﺟﺎﻣﻌﮫ و ﻓﺮھﻨﮓ و اﻗﺘﺼﺎد ھﻤﺎن اﻧﺪﯾﺸﮫٴ ﺳﻨّﺖ ﮔﺮاﯾﺎﻧﮫٴ اﯾﺴﺘﺎی ﮔﺬﺷﺘﮫ را دﻧﺒﺎل ﻧﻤﻮد. در ﻗﺮن ۱۹ ﻣﯿﻼدی ﻓﻼﺳﻔﮫ ﭘﺮﺳﺘﯽ و رﮐﻮد ﻓﺮھﻨﮕﯽ و دﺷﻮارﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺮﻗّﯽ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ

ﻣﯽ

ﻣﯽ

ﮔﺮدﻧﺪ.

ﺳﻨّﺖ

ﻣﯽ

ﻧﻤﯽ

ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﮭﯿﺮ ﻏﺮب ﻧﻈﯿﺮ ھِﮕِﻞ (Hegel) ، ﻣﺎرﮐﺲ (Marx) و ﮐُﻨﺖ (Comte)) ھﻤﮕﯽ اﺻﻞ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ ر ا در ﺻﺤﻨﮫٴ ﺟﺎﻣﻌﮫ و ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺆﮐّﺪ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ وﺻﻒ ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ اﯾﺸﺎن ﻧﯿﺰ در ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻮارد ﺑﺎﻟﻤﺂل ﺑﮫ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ای اﯾﺴﺘﺎ ﻣﺒﺪّل ﮔﺮدﯾﺪ ﭼﺮا ﮐﮫ ﻏﺎﻟﺐ اﯾﺸﺎن ﺳﯿﺮ ﺗﺤﻮّل ﺗﺎرﯾﺨﯽ را ﺳﯿﺮی ﻣﺤﺪود و وﻗﻔﮫ ﭘﺬﯾﺮ داﻧﺴﺘﮫ و از ﻧﯿﻞ ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﮫ ھﺪف و ﻏﺎﯾﺖ ﻧﮭﺎﺋﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﯾﻌﻨﯽ ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺎرﯾﺦ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ. ھِﮕِﻞ از ﭘﺎﯾﺎن ﺧﻮد ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﯽ (self-alienation) ﺧﺪا در ﺟﺎﻣﻌﮫٴ ﻣﺪرن ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ و ﻣﺎرﮐﺲ ﺑﮫ ﭘﺎﯾﺎن ﭘﺬﯾﺮی ﻋﺼﺮ ﺟﺒﺮ و ﺿﺮورت ﻋﺼﺮ ) ﺟﺎﻣﻌﮫ طﺒﻘﺎﺗﯽ ( و ﺳﺮآﻏﺎز ﻋﺼﺮ آزادی و ﺑﺮاﺑﺮی در ﺟﺎﻣﻌﮫٴ اﺷﺘﺮاﮐﯽ ﺗﻮﺳّﻂ اﻧﻘﻼب ﮐﻤﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﮫ ﮐُﻨﺖ از ﺗﺤﻘّﻖ ﻋﺼﺮ ﺛﺒﻮﺗﯽ (positive) و ﻋ ﻠﻤﯽ و ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺎرﯾﺦ ﺧﺒﺮ ﻣﯽ داد.

و ﺟﺎﻣﻌﮫ

ﺑﺮﺧﻼف ﻓﻼﺳﻔﮫ و اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﺷﺮق و ﻏﺮب ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ در آﺛﺎر ﺧﻮد ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺪﯾﻌﯽ را ﻣﺆﮐّﺪ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺮای ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺟﺎﻣﻌﮫ و اﻧﺴﺎن ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﺪﻧﯿّﺖ آﯾﻨﺪهٴ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﻧﯿﺰ ﺻﺮﻓﺎً ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﮫٴ ﺑﺨﺼﻮص از ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎھﯽ ﺗﮑﺎﻣﻞ روﺣﺎﻧﯽ و ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی در ﺳﻠﻮک ﺧﻮﯾﺶ ﺗﺼﻮّر ﻣﯽ ﮔﺮدد. از اﯾﻦ روﺳﺖ ﮐﮫ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ھﺮﭼﮫ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮد را آﺧﺮﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻟﮭﯽ ﻧﺪاﻧﺴﺘﮫ و اﻋﻼن ﻓﺮﻣﻮد ﮐﮫ ھﻤﮫٴ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان، ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺗﻌﺎﺑﯿﺮ ﻏﻠﻂ رؤﺳﺎی ادﯾﺎن و ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻮرﮐﻮراﻧﮫٴ ﭘﯿﺮوان ﺧﻮﯾﺶ، ﺑﺮ ﺿﺮورت اﺳﺘﻤﺮار و ﺗﺪاوم ﻓﯿﺾ اﻟﮭﯽ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ادﯾﺎن اﻟﮭﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﺮده اﻧﺪ. ﻧﮑﺘﮫٴ ﺑﺴﯿﺎر ﺟﺎﻟﺐ آﻧﮑﮫ ﺑﺮﺧﻼف ﻓﻼﺳﻔﮫٴ ﺷﺮق و ﻏﺮب ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ از ﭘﺎﯾﺎن ﺗﺎرﯾﺦ ﺳﺨﻦ ﻧﻔﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ اﺻﻞ ﺗﺤﻮّل و ﺗﻄﻮّر ﯾﻌﻨﯽ اﺻﻞ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ را ﺑﮫ ﺻﺤﻨﮫٴ ﮐﻼم اﻟﮭﯽ و ھﺪاﯾﺖ رﺑّﺎﻧﯽ و ﺗﺠﻠّﯽ وﺣﯽ اﻟﮭﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻌﻤﯿﻢ ﺑﺨﺸﯿﺪﻧﺪ. ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ھِﮕِﻞ ﻓﯿﻠﺴﻮف آﻟﻤﺎﻧﯽ در ﻋﯿﻦ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ از ﻣﺴﯿﺤﯿّﺖ ﺑﻌﻨﻮان آﺧﺮﯾﻦ ﺗﺠﻠّﯽ ﺣﻘﯿﻘﺖ دﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﮫ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ادﯾﺎن را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﺗﻔﺎﻋﻞ وﺣﯽ اﻟﮭﯽ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﺟﺎﻣﻌﮫ و ﻣﺮﺣﻠﮫٴ ﺗﮑﺎﻣﻞ ا ﻧﺴﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و در ﻧﯿﺘﺠﮫ ﺑﻨﺎ ﺑﮫ ﺗﮑﺎﻣﻞ وﻗﻔﮫ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﻧﺴﺎن و ﺟﺎﻣﻌﮫ از اﺳﺘﻤﺮار ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﮐﻼم اﻟﮭﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻨﯿﺎد ی دﯾﻨﯽ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ. اﮔﺮ اﺻﻞ اوّل ﺟﮭﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﯾﻌﻨﯽ اﺻﻞ ﺗﻌﺒﯿﺮ روﺣﺎﻧﯽ و ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﻋﺎﻟﻢ ھﺴﺘﯽ از ﻟﺰوم ﺗﻮﺟّﮫ ﺑﮫ ادﯾﺎن و ارز ّھﺎی روﺣﺎﻧﯽ ﺑﺮای آﻓﺮﯾﻨﺶ ﺧﻼ ق و ﺗﮑﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎن و ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ، اﺻﻞ دوّم ﯾﻌﻨﯽ اﺻﻞ ھﺸﯿﺎری ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﻣﺮ ﺑﮭﺎﺋﯽ را از ﻧﻈﺮ ھﻤﮫٴ رؤﺳﺎء و اﺻﺤﺎب ادﯾﺎن ﮐﮫ ﺑﺸﮑﻞ ھﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن از ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ دﯾﻨﯽ و ﻓﺮھﻨﮕﯽ

ش