آیین جهانی بهایی

[Alt+R for Date]

[Document Title]

23

ﺻﻔﺤﮫ

ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﮫ ﻓﻠﺴﻔﮫٴ ﺗﺠﺪّد ﻏﺮﺑﯽ ﺑﺎ طﻐﯿﺎن ﻋﻠﯿﮫ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ آﻏﺎز ﮔﺮدﯾﺪ وﻟﯽ ﺑﺨﺎطﺮ ﻧﻔﯽ ارزش ھﺎی روﺣﺎﻧﯽ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻌﺎرﺿﯽ ﺷﺪ ﮐﮫ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞّ ﺑﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻓﺮھﻨﮓ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ آن ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮھﻨﮓ ﭘﺴﺎﻣﺪرن ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﺑﮫ ﻓﺮھﻨﮓ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ رﺟﻮع ﻧﻤﻮد. اﻣّﺎ اﯾﻦ ﺑﺎر اﯾﻦ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﺬھﺒﯽ ﻧﺒﻮد ﺑﻠﮑﮫ ﺳﻨّﺖ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺨﺎطﺮ آن ﮐﮫ ﺳﻨّﺖ ﻓﺮھﻨﮕﯽ اﺳﺖ ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﺸﺮوع ﺗﻠﻘّﯽ ﺷﺪ. اﮔﺮ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﺬھﺒﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻋﺘﻘﺎد ﺑﮫ ﺧﺪا و ﺟﺒﺮ اﻟﮭﯽ ﻣﻮرد دﻓﺎع ﻗ ﮔﺮﻓﺖ ﺣﺎل ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻓﻠﺴﻔﮫٴ ﭘﺴﺎﻣﺪرن ﺑﺮ اﺳﺎس اﻋﺘﻘﺎد ﺑﮫ ﻣﺮگ ﺧﺪا ﺗﻮﺟﯿﮫ ﮔﺮدﯾﺪ. اﻣّﺎ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﮑﺘﺐ ﭘﺴﺎﻣﺪرن ﻧﯿﺰ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻌﺎرﺿﯽ ﺑﻨﯿﺎدی اﺳﺖ. از طﺮﻓﯽ اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ از دﻟﺒﺨﻮاھﯽ ﺑﻮدن ھﻤﮫٴ ارزش ھﺎ دﻓﺎع ﮔﻮﯾﺪ وﻟﯽ از طﺮف دﯾﮕﺮ از اﺻﻞ ﺗﮑﺜّﺮ ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻧﯿﺰ دﻓﺎع ﮐﺮده و ﻋﻠﯿﮫ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻣﺮدﺳﺎ ﻻ ری و ﯾﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ. اﻣّﺎ آﺷﮑﺎرﺳﺖ ﮐﮫ اﯾﻦ دو اﺻﻞ ﺑﺎ ھﻢ در ﺗﻨﺎﻗﻀﻨﺪ. اﮔﺮ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺪ اﺳﺖ درآن ﺻﻮرت ﻣﻼک ﻧﺎدرﺳﺘﯽ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﯽ ﻧﮫ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﮔﺮا ﺑﻠﮑﮫ ا ﻋﺘﻘﺎد ﺑﮫ اﺻﻞ ﺷﺮاﻓﺖ و ﺣﻘﻮق ﺑﺮاﺑﺮ و اﻧﻔﮑﺎک ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ھﻤﮫٴ اﻧﺴﺎن ھﺎ اﺳﺖ. ﻣﮑﺘﺐ ﭘﺴﺎﻣﺪرن از طﺮﻓﯽ ھﺮ ﻓﺮھﻨﮕﯽ را ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و از طﺮف دﯾﮕﺮ ﻓﺮھﻨﮓ ھﺎی ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ و ﻣﺮدﺳﺎ ﻻ ر و اﺳﺘﻌﻤﺎری را ﻣﻄﺮود ﻣﯽ ﺳﺎزد. ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻓﺎﺣﺸﯽ ھﻨﻮز ﺑﺮای اﮐﺜﺮ طﺮﻓﺪاران اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﺑﮫ ﺻﺤﻨﮫٴ ھﺸﯿﺎری درﻧ ﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ. آﺷﮑﺎرﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﻠﺴﻔﮫ ّای ﮐﮫ ﺑﺎ روح ﺧﻼ ق اﻧﺴﺎن و ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد و از ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت ﻋﻤﺪهٴ ﻧﻈﺮی ﻋﺎری و ﺑﺮﮐﻨﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﮫ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺟﺰﻣﯽ اﺳﺖ و ﻧﮫ ﻣﮑﺘﺐ ﭘﺴﺎﻣﺪرن ھﯿﭻ ﮔﺮا. ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﻓﻠﺴﻔﮫٴ راﺳﺘﯿﻦ و ﻣﻄﺎﺑﻖ روح ﻋﺼﺮ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﮐﮫ از اﺻﻮل ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺠﺪّد دﻓﺎع ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾ ﺪ از اﺷﮑﺎ ﻻ ت اﻧﺪﯾﺸﮫٴ ﻏﺮﺑﯽ ﺗﺠﺪّد ﻧﯿﺰ ﺑﺮی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﺗﺠﺪّد راﺳﺘﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ در واﻗﻊ اﻧﺪﯾﺸﮫٴ ارﺗﻘﺎء و ارﺗﻔﺎع ﻣﻘﺎم اﻧﺴﺎن اﺳﺖ. آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ اﯾﻦ ﻣﻔﮭﻮم ﺑﺪﯾﻊ از ﺗﺠﺪّد را ﺑﮫ ﺑﺸﺮ اراﺋﮫ ﮐﺮده اﺳﺖ. اﻣﺮ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﺧﺮدﮔﺮاﺋﯽ ﻣﻮاﻓﻖ اﺳﺖ اﻣّﺎ ﺧﺮدﮔﺮاﺋﯽ و ﻋﻘﻼﻧﯿّﺖ آن ﺻﺮﻓﺎً ﺧﺮدﮔﺮاﺋﯽ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و اﺑﺰاری ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ اﺻﻞ ﻋﻘﻼﻧﯿّﺖ در آﺛﺎر ﺑﮭﺎﺋﯽ دارای اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ اﺳﺖ. اوّﻟﯿﻦ ﺑﻌﺪ ﺧﺮدﮔﺮاﺋﯽ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺧﺮد ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﺻﻮری و اﺑﺰاری اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ رﺷﺪ ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ. دوّم ﺧﺮد اﺧﻼﻗﯽ و ﻋﻤﻠﯽ (practical reason) اﺳﺖ ﮐﮫ ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻣ ﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺻﻞ ﺣﻘﻮق ﻻ ﯾﻨﻔﮏ اﻧﺴﺎﻧﯽ را ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻗﺮار داده و از ﻟﺰوم وداد و اﺗّﺤﺎد و ﻣﺴﺎوات درﺟﺎﻣﻌﮫ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ. ﭼﻨﯿﻦ ﻋﻘﻼﻧﯿّﺘﯽ در ﺳﻄﺢ ﻧﮭﺎدھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از آزادی ﻣﻌﺘﺪﻻﻧﮫ اﻗﺘﺼﺎدی و اﺻﻞ ﻗﺮارداد دﻓﺎع ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣّﺎ اﯾﻦ آزادی را ﻣﺤﺪود ﺑﺂن ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﮫ ﻓﺮﺻﺖ ھﺎی ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺴ ﺎوی ﺑﺮای ھﻤﮕﺎن ﻣﺘﺤﻘّﻖ ﺑﺎﺷﺪ و ھﻤﮫٴ اﻓﺮاد اﻧﺴﺎﻧﯽ در اﻓﻌﺎل اﻗﺘﺼﺎدی ﺧﻮد ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﺑﮫ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺎﺻﻮل ﮐﻠّﯽ اﺧﻼﻗﯽ و روﺣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻤﺴّﮏ ﯾﺎﺑﻨﺪ. اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﻔﮭﻮم ﺗﺠﺪّد راﺳﺘﯿﻦ در اﻣﺮ ﺑﮭﺎﺋﯽ از اﻓﺮاط و ﺗﻔﺮﯾﻂ ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ داری ﺑﯽ ﻗﯿﺪ و ﺷﺮط و ﻧﯿﺰ ﻧﻈﺎم اﺷﺘﺮاﮐﯽ آﮐﻨﺪه از ﻗﯿﺪ و ﺷﺮط ھﺮ دو ﻋﺎری اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺗﺠﺪّد راﺳﺘﯿﻦ در ﺻﺤﻨﮫٴ رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﻟﺰوم دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ. در واﻗﻊ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ اوّﻟﯿﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ از دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دﻓﺎع ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ. ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺻﺮﯾﺢ و ﻣﮑﺮّر ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺗﻮﺟّﮫ ﺑﮫ دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ در آﺛﺎر اﯾﺸﺎن در دھﮫٴ ۱۸٦۰ ﻣﯿﻼدی ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. 36 ﺑﮭﻤﯿﻦ ﺳﺎن در رﺳﺎﻟﮫٴ ﻣﺪﻧﯿّﮫ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﻟﺒﮭﺎء ﮐﮫ در ﺳﺎل ۱۲۷٤ ﺷﻤﺴﯽ ﯾﺎ ۱۸۷٥ ﻣﯿﻼدی در ﻣﻮرد ﺗﺠﺪّد و ﺗﻮﺳﻌﮫٴ اﯾﺮان ﻧﮕﺎﺷﺘﮫ ﺷﺪ از ﻟﺰوم و ﻣﻄﻠﻮﺑﯿّﺖ دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ در اﯾﺮان ﺳﺨﻦ رﻓﺘﮫ اﺳﺖ. 37 ﺑﮫ ﻋﻼوه ﺗﺠﺪّد ًراﺳﺘﯿﻦ ﭼﻨﺎن ﮐﮫ ﻗﺒﻼ دﯾﺪه ﺷﺪ ﺑﺮ ﻟﺰوم آزادی دﯾﻦ و ﻋﻘﯿﺪه و وﺟﺪان ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و اﯾﻦ اﻣﺮ ﭘﯿﺶ ﻓﺮض اﺻﻼح و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺟﺎﻣﻌﮫ در آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ اﻋﻼن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﮫ ﻋﻼوه در ﺗﺠﺪّد راﺳﺘﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺗﺤﻘّﻖ ﺗﺴﺎوی ﺣﻘﻮق زن و ﻣﺮد در ﺟﺎﻣﻌﮫ ﻣﮑﺮّر ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. 36 ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ در ﻟﻮح ﺧﻄﺎب ﺑﮫ وﯾﮑﺘﻮرﯾﺎ ﻣﻠﮑﮫٴ اﻧﮕﻠﯿﺲ ﻣﯿﻔﺮﻣﺎﯾﻨﺪ : " و ﺳﻤﻌﻨﺎ ﺑﺄﻧّﮏ اودﻋﺖ زﻣﺎم اﻟﻤﺸﺎورة ﺑﺎﯾﺎدی اﻟﺠﻤﮭﻮر ﻧﻌﻢ ﻣﺎ ﻋﻤﻠﺖ ﻷنّ ﺑﮭﺎ ﺗﺴﺘﺤﮑﻢ اﺻﻮل اﺑﻨﯿّﺔ اﻷﻣﻮر و ﺗﻄﻤﺌﻦّ ﻗﻠﻮب ﻣﻦ ﻓﯽ ظﻠّﮏ ﻣﻦ ﮐﻞّ وﺿﯿﻊ و ﺷﺮﯾﻒ وﻟﮑﻦ ﯾﻨﺒﻐﯽ ﻟﮭﻢ أن ﯾﮑﻮﻧﻮا اﻣﻨﺎء ﺑﯿﻦ اﻟﻌﺒﺎد و ﯾﺮون اﻧﻔﺴﮭﻢ وﮐﻼء ﻟﻤﻦ ﻋﻠﯽ اﻻرض ﮐﻠّﮭﺎ . ﯾﻌﻨﯽ و ﻣﺎ ﺷﻨﯿﺪه اﯾﻢ ﮐﮫ ﺗﻮ زﻣﺎم ﻣﺸﻮرت را ﺑﮫ دﺳﺖ ﺟﻤﮭﻮر ﻣﺮدم ﺳﭙﺮده ای. اﯾﻦ ﮐﺎر ﻧﯿﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ اﻧﺠﺎم دادی ﭼﺮا ﮐﮫ ﺑﮫ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﮫ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﻨﺎی اﻣﻮر اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و دﻟﮭﺎی ھﻤﮫ اﺗﺒﺎﻋﺖ از ﮐﮭﺘﺮ و ﺑﺮﺗﺮ اطﻤﯿﻨﺎن ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. وﻟﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ اﯾﺸﺎن اﻣﯿﻦ ﻣﺮدم ﺑﻮده و ﺧﻮدرا ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ھﻤﮫ ﻣﺮدم روی زﻣﯿﻦ ﺑﺸﻤﺎرﻧﺪ. اﺳﺪﷲّ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ، اﻣﺮ و ﺧﻠﻖ ﺟﻠﺪ - ٤ ، ص ۲۸۱ 37 ﺣﻀﺮت ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ: ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﺠﺎﻟﺲ و ﺗﺎﺳﯿ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺸﻮرت اﺳﺎس ﻣﺘﯿﻦ و ﺑﻨﯿﺎن رزﯾﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﯿﺎﺳﺖ اﺳﺖ .. ﺑ و ﮫ ﻧﻈﺮ اﯾﻦ ﻋﺒﺪ ﭼﻨﺎن ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﮫ اﮔﺮ اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎی ﻣﻘﻨﻨﮫ در ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻣﻤﺎﻟﮏ ﻣﺤﺮوﺳﮫ ﻣﻨﻮط ﺑﮫ رﺿﺎﯾﺖ واﻧﺘﺨﺎب ﺟﻤﮭﻮر ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺴﻦ اﺳﺖ . ﭼﮫ ﮐﮫ اﻋﻀﺎی ﻣﻨﺘﺨﺒﮫ از اﯾﻦ ﺟﮭﺖ ﻗﺪری د راﻣﻮر ﻋﺪل و داد را ﻣﺮاﻋﺎت ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﺒﺎدا ﺻﯿﺐ و ﺷﮭﺮﺗﺸﺎن ﻣﺬﻣﻮم ﮔﺮدد و از درﺟﮫ ﺣﺴﻦ ﺗﻮﺟﮫ اھﺎﻟﯽ ﺳﺎﻗﻂ ﺷﻮﻧﺪ . ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﻟﺒﮭﺎء، رﺳﺎﻟﮫ ﻣﺪﻧﯿﮫ، ص ۲۱ ﮐﻨﺪ و از ارزش ﻣﺴﺎوی ھﻤﮫء ﻓﺮھﻨﮓ ھﺎ و اﺻﻮل ﻓﻠﺴﻔﯽ و اﺧﻼﻗﯽ ﺳ

ﻣﯽ

ﺮار ﻣﯽ

ﺨﻦ ﻣﯽ

ﻣﯽ

ﻧﺴﺒﯽ

ﺲ

ﻋﺒﺪاﻟﺒﮭﺎء