آیین جهانی بهایی

[Alt+R for Date]

[Document Title]

28

ﺻﻔﺤﮫ

ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺨﺎطﺮه و اﺣﺴﺎس ﻋﺪم اﻣﻨﯿّﺖ ﺑﺮای ھﻤﮫٴ آﺣﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ھﻤﮫٴ ﮐﺸﻮرھﺎ ﻗﺒﻞ از ھﺮ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮ در ﻓﮑﺮ آن ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﮫ اﻣﻨﯿّﺖ ﺧﻮد را در ﻗﺒﺎل ﺗﮭﺪﯾﺪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﻧﺘﯿﺠﮫٴ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﺎﺑﻘﮫٴ ﺗﺴﻠﯿﺤﺎﺗﯽ ﺟﮭﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﻣﮑﺘﺐ واﻗﻊ ﮔﺮ اﯾﺎﻧﮫ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﮐﮫ ﻧﻈﺎم داﺧﻠﯽ اﯾﻦ آﺣﺎد ﻣﻠّﯽ اﺛﺮ ﻣﮭﻤّﯽ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﻨﮓ ﯾﺎ ﺻﻠﺢ ﻧﺪارد ﺑﻠﮑﮫ اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ. از آﻧﺠﺎ ﮐﮫ طﺮﻓﺪاران اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﻧﻔﺲ ﻧﻈﺎم ھﺮج و ﻣﺮج را ﻣﻮرد ﺳﺌﻮال ﻗﺮار ﻧﻤﯽ دھﻨﺪ در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ اﯾﺸﺎن در ﻣﻮرد ﺻﻠﺢ ﺑﮫ ﺑﺤ ﺜﯽ درﻣﻮرد ﻣﻮازﻧﮫٴ ﻗﻮا (balance of power) و ﻣﻮازﻧﮫٴ وﺣﺸﺖ (balance of terror) ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل از ﻣﮭﻤﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎورھﺎی اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ آن اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻧﯿﺮوی ھﺴﺘﮫ ای و ﺳﻼﺣﮭﺎی اﺗﻤﯽ ﻣﻮازﻧﮫٴ وﺣﺸﺖ در دﻧﯿﺎ ﺑﺼﻮرﺗﯽ درآﻣﺪ ﮐﮫ ھﯿﭻ ﮐﺸﻮری ﺟﻨﮓ را ﺑﮫ ﻧﻔﻊ ﺧﻮد ﺑﯿﻨﺪ ﻧﻤﯽ ﭼﺮا ﮐﮫ ﺟﻨﮓ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻘﻼﻧﯽ ﺗﻠﻘّﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ ﮐﺸﻮری ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ دﯾﮕﺮی ﻏﻠﺒﮫ ﮐﻨﺪ و ﺑﺪون ﺗﻠﻔﺎت و زﯾﺎن ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ زﯾﺎدی ﺑﺪﺳﺖ آورد. اﻣّﺎ در دﻧﯿﺎی ﺳﻼﺣﮭﺎی اﺗﻤﯽ و ھﺴﺘﮫ ای اﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﭘﯿﺮوزی در ﮐﺎر ﻧﯿﺴﺖ و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺗﺠﮭﯿﺰ ﮐﺸﻮرھﺎ ﺑﮫ ﺳﻼح ھﺎی اﺗﻤﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺎﻣﻦ ﺻﻠﺢ ﺗﻠﻘّﯽ ﻣﯽ ﺷ ﻮد. اﯾﻦ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﮫ طﻮ ﻧﯽﻻ ﺗﺮﯾﻦ دوران ﺻﻠﺢ ﻣﯿﺎن ﮐﺸﻮرھﺎی ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ در دوران اﺧﯿﺮ ﯾﻌﻨﯽ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺟﮭﺎﻧﯽ دوّم و در ﻗﻠﺐ ﺟﻨﮓ ﺳﺮد ﻣﯿﺎن دو ﻗﻄﺐ ﮐﻤﻮﻧﯿﺰم و ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ داری ﻣﺤﻘّﻖ ﺷﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺟﮭﺖ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﭘﺮدازان ﻧﺎﺑﻮدی ﻧﻈﺎم دو ﻗﻄﺒﯽ )ﺟﻨﮓ ﺳﺮد( و ﻣﺤﺪود ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻼ ﺣﮭﺎی ھﺴﺘﮫ ای را اﻣﺮی ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺻﻠﺢ ﺗﻠﻘّﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ. 45 ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ دوّم ﻧﻮﻋﯽ ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ ذھﻦ ﮔﺮاﺋﯽ اﺳﺖ (Idealism) ﮐﮫ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﺻﻠﺢ ﯾﺎ ﺟﻨﮓ را وﯾﮋﮔﯽ آﺣﺎد

اﻟﻤﻠﻠﯽ داﻧﺴﺘﮫ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ را ﻓﺎﻗﺪ اھﻤﯿّﺖ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد. ﺑﺮطﺒﻖ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪهٴ ﺟﻨﮓ ﯾﺎ ﺻﻠﺢ، ﺳ ﺎﺧﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﮏ ﺗﮏ ﮐﺸﻮرھﺎﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﮫ ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ ذھﻦ ﮔﺮاﺋﯽ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﮐﮫ دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺿﺎﻣﻦ ﺻﻠﺢ ﺑﻮده و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﻓﻘﺪان دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺸﻮّق ﺟﻨﮓ و ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﮐﮫ ﮔﺎھﯽ "ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ ﺻﻠﺢ" (democratic peace theory) ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﻮﺳّﻂ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣ ﺤﻘّﻘﺎن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ آﻣﺎری و ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﮫ اﺳﺖ و در ﻣﻮرد ﺻﺤّﺖ آن ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً اﺗّﻔﺎق ﻧﻈﺮ وﺟﻮد دارد ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﮫ آﻣﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ًﮐﮫ ﮐﺸﻮرھﺎی دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺟﻨﮕﻨﺪ و ﻣﯿﺰان ﺟﻨﮓ ﻣﯿﺎن ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺸﻮرھﺎﺋﯽ ﺑﺎﻟﻨّﺴﺒﮫ ﺑﮫ دﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮرھﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎﭼﯿﺰﺳﺖ. 46 اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﭘﺮدازان ﺧﺎطﺮﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ﮐﮫ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺮدم در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻋﺎدت ﺑﮫ اﺗّﺨﺎذ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﺻﻠﺢ آﻣﯿﺰ در داﺧﻞ آن ﮐﺸﻮرھﺎ و اﺣﺘﺮام ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮدم ﻣﺘﻌﻠّﻖ ﺑﮫ ﺷﯿﻮه دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﺟﻤﻠﮫ ﻋﻮاﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺻﻠﺢ را ﻣﯿﺎن ﮐﺸﻮرھﺎی دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. در ﻧﺘﯿﺠﮫ راه ﺣﻞّ ﺻﻠﺢ از ﻧﻈﺮ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﺗﻮﺳﻌﮫ و ﺗﺸﻮﯾﻖ دﻣﮑﺮاﺳﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﮭﺎن اﺳﺖ.

ﺑﯿﻦ

ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ ﺳﻮّم ﮐﮫ ﻧﻮع دﯾﮕﺮی از ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ ذھﻦ ﮔﺮاﺋﯽ اﺳﺖ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﺟﻨﮓ و ﺻﻠﺢ را ارزش ھﺎی ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻣﺮدم ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ آورد . ﺑﺮ طﺒﻖ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﻧﮫ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﻈﺎم ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻧﮫ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ واﺣﺪھﺎی ﻣﻠّﯽ ھﯿﭽﯿ ﮏ ﺗﺄﺛﯿﺮ ای در ﺗﺤﻘّﻖ ﺟﻨﮓ ﯾﺎ ﺻﻠﺢ ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺟﻨﮓ ﯾﺎ ﺻﻠﺢ در دﻧﯿﺎ ﻧﺤﻮهٴ اﻋﺘﻘﺎدات و ﺑﯿﻨﯽ اﻓﺮاد اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ اﮔﺮ ﺻﻠﺢ دوﺳﺖ و ﺻﻠﺢ ﺟﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺟﻨﮓ را اﻣﺮی ﻣﻨﻔﻮر و ﻏﯿﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﺷﻤﺎرﻧﺪ ﺻﻠﺢ ﺟﮭﺎﻧﯽ ﺗﺤﻘّﻖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. طﺮﻓﺪاران اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﮫ ﺑﺮآﻧﻨ ﺪ ﮐﮫ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺮھﻨﮓ ﺻﻠﺢ دوﺳﺘﯽ در دﻧﯿﺎ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ و ﺑﺰودی در دﻧﯿﺎ ﭼﯿﺮه ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻟﺬا ﺟﻨﮓ را اﻣﺮی ﻣﻮّﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﭘﻨﺪارﻧﺪ. 47 ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟّﮫ داﺷﺖ ﮐﮫ ﺳﮫ ﻧﻈﺮﯾّﮫٴ ﻓﻮق ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ دﻗﯿﻖ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾّﺎت اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﺟﮭﺎن در ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣّﺎ ﻧﮑﺘﮫٴ ﻏﺮﯾﺐ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ ﯾﮏ اﯾﺮاﻧﯽ از وﺳﻂ زﻧﺪان در ﻧﯿﻤﮫٴ ﻗﺮن ۱۹ ﻣﯿﻼدی ﻧﻈﺮﯾّﮫ ای ﺟﺎﻣﻊ و ھﻤﮫ ﺟﺎﻧﺒﮫ در ﻣﻮرد ﺻﻠﺢ اراﺋﮫ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﮫ ﺣﺎوی ھﻤﮫٴ ﻧﮑﺎت ﻣﺜﺒﺖ اﯾﻦ ﺳﮫ ﻧﻈﺮﯾّﮫ اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﮫ از ﺗﻨﮕﻨﺎی ﮔﺮاﯾﺎﻧﮫٴ ھﺮ ﺳﮫ ﻧﻈﺮ ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﯽ رود. ﭼﻨﺎﻧﮑﮫ دﯾﺪﯾﻢ اوّﻟﯿﻦ اظﮭﺎر اﻣﺮ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﺑﺮ ﺿﺮورت ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺟﺪﯾﺪ ی از ﻣﻔﮭﻮم ﻧﺼﺮت ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻧﻤﻮد. اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺎﻧﮫ ای از اﯾﻦ واﻗﻌﯿّﺖ اﺳﺖ ﮐﮫ آﺋﯿﻦ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﻣﺮدم ﺑﺸﺮ را ﺑﮫ ﻓﺮھﻨﮓ ﻧﻮﯾﻨﯽ دﻋﻮت ﻧﻤﻮد ﮐﮫ اﯾﻦ ﻓﺮھﻨﮓ ﻓﺮھﻨﮓ ﯾﮕﺎﻧﮕﯽ و ﺻﻠﺢ و اﺗّﺤﺎد اﺳﺖ. ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﺿﻐﯿﻨﮫ و ﮐﯿﻨﮫٴ ﻣﺬھﺒﯽ را ﻣﻄﻠﻘﺎً ﻣﻄﺮود ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﻌﻼوه ھﺮ ﮔﻮﻧﮫ ﻓﺮھﻨﮓ ﺧﺸﻮﻧﺖ را ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻗﺮار دادﻧﺪ. در واﻗﻊ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ آﺛﺎر ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲّ ﮐﻮﺷﺸﯽ اﺳﺖ ﺑﺮای دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻦ دل ھﺎی ﻣﺮدم ﺑﺸﺮ ﺗﺎ از ﺗﻨﮕﻨﺎی ﻧﻔﺮت و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﮫ ﮔﻠﺰار ﻣﺤﺒّﺖ و

ﻋﻤﺪه ﺟﮭﺎن

ﻣﯽ

ﺗﻘﻠﯿﻞ

45 John J. Mearshheimer, Back to the Future: Instability in Europe after the Cold War. 46 R. J. Rummel, Libertarianism and International Violence, Journal of Conflict Resolution, Vol. 27, No. 1. (Mar., 1983), pp. 27-71. 47 John E. Mueller, Retreat from Doomsday.