رساله مدنیه عبدالبهاء

اﯾران اﺳت. از ﻣﯾﺎن اﯾن ﭼﮭﺎر اﻋﺗراض از ھﻣﮫ ﻣﮭﻣﺗر اﻋﺗراض آﺧوﻧدھﺎﺳت )اﻋﺗراض دوم( ﮐﮫ ﺗﺟدد را در ﺳﺗﯾز ﺑﺎ اﺳﻼ م ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻧد و ﭘس از آن اﻋﺗراﺿﯽ اﺳت )اﻋﺗراض اول( ﮐﮫ ﺑرای ﺗوﺳﻌﮫ و ﻋﻣران ﻣﻔﮭوﻣﯽ ﻋﻣوﻣﯽ ﻗﺎﺋل ﻧﺑوده و ﺑﻧﺎﺑراﯾن راه ﺗﻣدن و ﺗﺟدد در اﯾران را ﺑﺎزﮔﺷت ﺑﮫ ﺳﻧت ﻣﯽ ﺷﻣﺎرد: ﺣ ﺎل ﭼون ﻣﺷﮭود اﺑﺻﺎر اوﻟﯽ اﻟﺑﺻﺎﺋر ﮔﺷﺗﮫ ﮐﮫ ذات ﺧﺳرواﻧﮫ ﺑﺻراﻓت طﺑﻊ اراده ﻓرﻣوده ﮐﮫ ﺗﺷﮑﯾل ﺣﮑوﻣت ٴﺳﯾس ﺑﻧﯾﺎن ﻋﺎدﻻﻧﮫ و ﺗﺎ ﺗرﻗّﯽ ﻋﻣوم ﺗﺑﻌﮫ ﻓرﻣﺎﯾد ﻟذا ﻧﯾّت ﺻﺎدﻗﮫ دﻻﻟت ﺑر اﯾن اذﮐﺎر ﻧﻣود . ٴ اﯾن ﻧﻌﻣت ﮐﮫ ﻓﯽ و ﻋﺟب در اﯾﻧﺳت ﺑﺟﺎی آﻧﮑﮫ ﮐل ﺑﺷﮑراﻧﮫ اﻟﺣﻘﯾﻘﮫ

ﺗوﻓﯾﻘﺎت ربّ اﻟﻌزّة اﺳت ﻗﯾﺎم ﻧﻣﺎﯾﻧد ... ﺑﺎﻟﻌﮑس ﺑﻌﺿﯽ ﻧﻔوس ﮐﮫ ﻋﻘول و اﻓﮑﺎرﺷﺎن ﺑﻌﻠل اﻏراض ذاﺗﯾّﮫ ﻣﺧﺗل و روﺷﻧﺎﺋﯽ ر أی و ﺗﺻوّراﺗﺷﺎن ﺑﻐﺑﺎر ﺧودﭘرﺳﺗﯽ و ظﻠﻣﺎت ﻣﻧﻔﻌت ﺷﺧﺻﯾّﮫ ﻣﺣﺟوب و ﻣﮑدّر ... ﻋﻠم ﻣﻐﺎﯾرت ﺑراﻓراﺧﺗﮫ و آﻏﺎز ﺷﮑﺎﯾت ﻧﻣوده اﻧد و ﺣﺎل آﻧﮑﮫ ﺗﺎ ﺑﺣﺎل ﻣﺗﺷﮑّﯽ ﺑودﻧد ﮐﮫ ﭼرا ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﻧﻔس ﻧﻔﯾس ﺧود در ﻓﮑر ﺧﯾر ﻋﻣوم و ﺑﺗﺣرّی راﺣت و آﺳﺎﯾش ﺟﻣﮭور ﻧﭘردازد ﺣﺎل ﮐﮫ ﺑﺎﯾن ھﻣّت ﮐﺑری ﻗﯾﺎم ﻓرﻣود ه اﻋﺗراض دﯾﮕر ﮐﻧﻧد . ٴ اﯾران و ﺑرﺧﯽ ﺑﯾﭼﺎرﮔﺎن ﻧﺎس را ﮐﮫ از ٴ ﻣﻣﺎﻟﮏ ﺑﻌﯾده اﺳت و ﻣﻧﺎﻓﯽ ﻣﻘﺗﺿﯾﺎت ﺣﺎﻟﯾّﮫ و اطوار ﻗدﯾﻣﮫ ﺑﻌﺿﯽ ﮔوﯾﻧد ﮐﮫ اﯾن اﻓﮑﺎر ﺟدﯾده اﺳﺎس ﻣﺗﯾن دﯾن و ارﮐﺎن ﺷرع ﻣﺑﯾن ﺑﯽ ٴ اﻣﺗﯾﺎزﯾّﮫ ﻧدارﻧد ﺟﻣﻊ ﻧ ﺧﺑرﻧد و ﻗوّه ﻣوده ﮔوﯾﻧد ﮐﮫ اﯾن ﻗواﻧﯾن ﺑﻼد ﮐﻔرﯾّ ﮫ اﺳت و ﻣﻐﺎ ﯾر اﺻول ٴ ﺷرﻋﯾّﮫ و ﻣن ﺗﺷﺑّﮫ ﺑﻘوم ﻓﮭو ﻣﻧﮭم ﻗوﻣﯽ ﺑر آﻧﻧد ﮐﮫ ﺑﺎﯾد اﯾﻧﮕوﻧﮫ اﻣور اﺻﻼﺣﯾّﮫ را ﺑﺗﺄﻧّﯽ ﺷﯾﺋﺎً ﻓﺷﯾﺋﺎً اﺟرا ﻣرﻋﯾّﮫ ﻧﻣود ﺗﻌﺟﯾل ﺟﺎﯾز ﻧﮫ و ٴ ٴ ﺳﯾﺎﺳﯾّﮫ و ﻣﻌﺎرف ﻋﻣوﻣﯾّﮫ و ﻣدﻧﯾّت ﺗﺎﻣّﮫ ﺣزﺑﯽ ﺑر آﻧﻧد ﮐﮫ ﺑﺎﯾد ﺗﺷﺑّث ﺑوﺳﺎﯾﻠﯽ ﻧﻣود ﮐﮫ اھل اﯾران ﺧود اﯾﺟﺎد اﺻﻼﺣﺎت ﻻزﻣﮫ ﮐﺎﻣﻠﮫ . ﻧﻣﺎﯾﻧد ﻟزوم اﻗﺗﺑﺎس از ﺳﺎﯾر طواﯾف ﻧﮫ ﺑﺎری ھر ﮔروھﯽ ﺑﮭواﺋﯽ ﭘرواز ﻣﯾﻧﻣﺎﯾﻧد 6 ﻻﯾﮫ دوم: ﺗﻌرﯾف ﺗﻣدن و ﺗﺟدد ﺑﻌﻧوان ﻧﮭﺎدھﺎﺋﯽ ﮐﻠﯽ و ﺧردﮔرا ﻻﯾﮫ دوم ﺑﺣث در رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﺑﮫ ﺗﻌرﯾف ﺗﺟدد و ﺗﻣدن ﻣﻌطوف اﺳت. ﭘرﺳش ﭼﺷﻣﮕﯾر در اﯾن ﺑﺣث اﯾﻧﺳت ﮐﮫ آﯾﺎ اﺻول ﺗﺟدد و ﭘﯾﺷرﻓت ﮏ ﯾ ﺟﺎﻣﻌﮫ اﺻوﻟﯽ ﻋﻣوﻣﯽ و ﮐﻠﯽ اﺳت ﯾﺎ آﻧﮑﮫ ﭘﯾﺷرﻓت و ﺗﻣدن ﻣﻔﮭوﻣﯽ ﻋﺎم ﻧﺑوده، از اﺻول ﯾﮑﺳﺎﻧﯽ ﺑرﺧوردار ﻧﺑوده و در

ھر ﺟﺎﻣﻌﮫ ای ﻣﻔﮭوم ﭘﯾﺷرﻓت و ﺗوﺳﻌﮫ ﻣﻔﮭوﻣﯽ ﺧﺻوﺻﯽ و ﻓرھﻧﮕﯽ ﺑوده و ﺑﺎ ﺗﻌرﯾف ﭘﯾﺷرﻓت در ﮐﺷورھﺎی دﯾﮕر ﺑﮑﻠﯽ ﺗﻔﺎوت دارد. در ﻗرن ﺑﯾﺳت و ﯾﮑم ﺑﺎ ﭼﯾرﮔﯽ ﻣﮑﺗب ﭘﺳﺎﻣدرن و ﻧ ﺳﺑﯾت ﮔراﺋﯽ ﻓرھﻧﮕﯽ ﺑﺳﯾﺎری ﺑر آن ﺷدﻧد ﮐﮫ ارزﺷﮭﺎ ﻓﺎﻗد ﻣﻔﮭوﻣﯽ ﻋﯾﻧﯽ و ﮐﻠﯽ ﺑوده و در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺧوب و ﺑد ﺗﻧﮭﺎ در ﺳﺎﯾﮫ ﺳﻧﺗﮭﺎی ﻓرھﻧﮕﯽ ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﻗﺎﺑل ﺗﻌرﯾف اﺳت. در اﯾن اﻧدﯾﺷﮫ، ﻣﻔﮭوم ﺗوﺳﻌﮫ و ﭘﯾﺷرﻓت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﭼون از ﻧوع داوری ار زﺷﮭﺎﺳت ﯾﻌﻧﯽ ﯾﮏ وﺿﻌﯾت ﺟﺎﻣﻌﮫ را ﺑﮭ ﺗر و ﺑرﺗر از وﺿﻌﯾﺗﯽ دﯾﮕر ﻣﯽ ﺷﻣﺎرد ﺑﻧﺎﺑ راﯾن ھﯾﺞ ﺗﻌرﯾف ﻋﻣوﻣﯽ و ﻋﯾﻧﯽ از ﺗ وﺳ ﻌﮫ و ﺗﻣدن اﻣﮑﺎن ﭘذﺑر ﻧﯾﺳت. ﺑرﻋﮑس ﺑرای ھر ﺟﺎﻣﻌﮫ ای ﺧوب و ﺑد ﺑﺎﯾد ﺑر اﺳﺎس ﺳﻧﺗﮭﺎی ﻓرھﻧﮕﯽ آن ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺗﻌرﯾف ﺑﺷود و در ﻧﺗﯾﺟﮫ آﻧﭼ ﮫ ﮐﮫ ﻣﺛﻼً ﺑرای ﻏرب ﺗﻣدن اﺳت ﺑرای اﯾران ﺑﯾﻣﺎرﮔوﻧﮫ و ﻓﺎﺟﻌﮫ آﻣﯾز اﺳت. ﺑر طﺑﻖ ا ﯾن ﻧظرﯾﮫ ﺑﺎﯾد ﺑﮫ ﺳﻧﺗﮭﺎی ﻓرھﻧﮕﯽ ﺑﺎزﮔﺷت و از آن ﺳﻧﺗﮭﺎ در ﺳﯾﺎﺳت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﭘﯾروی ﮐرد و اﯾﻧﺳت ﻣﻌﻧﺎی ﭘﯾﺷرﻓت راﺳﺗﯾن. ھﻣﺎﻧﮕوﻧﮫ ﮐﮫ رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﻧﯾز ﺧﺎطرﻧﺷﺎن ﻣﯽ ﮐﻧد، در ﻗرن ﻧوزدھم ﻣﯾﻼدی اﯾران ھﻣﯾن اﻧدﯾﺷﮫ ، اﻣﺎ ﻧﮫ ﺑﮕوﻧﮫ ای ﻓﻠﺳﻔﯽ ، ﺗوﺳط ﮔروھﮭﺎﺋﯽ ارﺗﺟﺎﻋ ﯽ ﻣطرح ﻣﯽ ﮔردﯾد و ﺑد ﯾن ﺗرﺗﯾب ھر ﮔوﻧﮫ ھﻣت در ﺟﮭت اﺻ ﻼح و ﭘﯾﺷرﻓت اﯾران ﺗﺧطﺋﮫ ﻣﯽ ﺷ د. ﺑﺎ آ ﻧﮑﮫ ﻋﻠﻣﺎی ﻣرﺗﺟﻊ ﻓﻘﮫ اﺳﻼﻣﯽ را ﺑرای ھﻣﮫ ﺟﮭﺎن ﺿروری و واﺟب ﻣﯽ داﻧﺳﺗﻧد اﻣﺎ ﭼون ﺗﺟدد در ﮐﺷورھﺎی ﻏرﺑﯽ و ﻧﮫ اﺳﻼﻣﯽ ﺑ ظﮭور ﭘﯾوﺳت اﯾﻧﺎن ﻧﯾز در اﻧﮑﺎر ﺗﺟ دد و اﺻﻼح از ﭘﻠﯾد ﺑودن ﺗﺟدد ﻏرﺑﯽ و ﻧﺎ ھﻣﺎھﻧﮕﯽ آ ن ﺑﺎ ﻣﻘﺗﺿﯾﺎت اﯾران و اﺳﻼم ﺳﺧن ﻣﯽ ﮔﻔﺗﻧد. در اﻧدﯾﺷﮫ اﯾن ﻓﻘﮭﺎء، ﺳﻧت اﯾران ﭼﯾزی ﻧﯾﺳت ﺟز اﺳﻼم و ﺑﻧﺎﺑراﯾن ﺗﻧﮭﺎ ﻣﻌﻧﺎی اﺻﻼ ح و ﭘﯾﺷرﻓت اﯾران ﺗﺣﮑ ﯾم ﻓﻘﮫ ﺷﯾﻌﮫ ﺑر اﯾران و ﭼﯾرﮔﯽ ھر ﭼﮫ ﺑﯾﺷﺗر آﺧوﻧدھﺎ ﺑر ﺟﺎﻣﻌﮫ و ﻓرﻣﺎﻧﺑرداری ﺑﯽ ﭼون و ﭼرا از دﺳﺗورات آﻧﺎن در ﭘﮭﻧﮫ ﺳﯾﺎﺳت و ﻓرھﻧﮓ اﺳت. ﻧﺎﮔﻔﺗﮫ ﻧﻣﺎﻧد ﮐﮫ در دو دھﮫ 1960 و 1970 در اﯾران ﻧﯾز روال روﺷﻧﻔﮑری اﯾران در ﺟﮭت ھﻣﯾن اﻧدﯾﺷﮫ آﺧوﻧد - ﻣﺣور ﮔﺎم ﺑر ﻣﯽ داﺷت ﮐﮫ ﺑﺎ وﺳواس ﺑر واژه ﻏرب زدﮔﯽ و ﺗﻌرﯾﻔﯽ اﺳطوره ای از ﻏرب ﮐﮫ آﻧرا ﺻرﻓﺎً ﺑﮫ اﺳﺗﻌﻣﺎر و ﯾﺎ ھﯾﭻ ﮔر اﺋﯽ ﺗﻘﻠﯾل ﻣﯽ داد راه ﻧﺟﺎت اﯾران را در آن ﻣﯽ دﯾد ﮐﮫ اﯾران از ﻣﻔﮭوم ﺗﻣدن ﻏرﺑﯽ ﻓراﺗر رﻓﺗﮫ و ﺑﺎ طرد ﻏرب زدﮔﯽ ﺑطرف ﺳﻧﺗﮭﺎی ﺧود ﺣرﮐت ﮐﻧد و ﭘﯾﺷرﻓت اﯾران را در اﯾن روﯾﮑرد ﺑﮫ ﺳﻧﺗﮭﺎی اﯾراﻧﯽ ﻗﻠﻣداد ﻣﯽ ﮐرد ﮐﮫ اﺻﺎﻟت را ﺑﮫ اﯾران ﺑﺎز ﮔرداﻧد. اﻣﺎ اﯾن اﻓراد ھم ﻣﻌﻣوﻻً ﺳﻧت ر اﺳﺗﯾن اﯾران را ﺑﺎ اﺳﻼم ﯾﮑﯽ ﮔرﻓﺗﻧد و در ﻧﺗﯾﺟﮫ در ﻣﺗن ﻓرھﻧﮓ آﺧوﻧد - ﻣﺣور ﺑﮫ ﺳﺗﯾز ﺑﺎ ﺗﺟدد ﭘردا ﺧﺗﮫ و ﺑﺎ ﺣﻣﺎﯾت از رھﺑری ﺳﯾﺎﺳﯽ ، ﻋﻠﻣﺎ ﺗﻘﻠﯾد و ﭘﯾروی از آﺧوﻧد ھﺎ را ﺑﮫ ﻣﻌﻧﺎی ﺑﺎزﮔﺷت اﯾران ﺑﮫ ﺧود آﮔﺎھﯽ و آزادی و اﺳﺗﻘﻼل و ﭘﯾﺷرﻓت ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻣودﻧد. وﻟﯽ رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﺑﮕوﻧﮫ ای ﺻرﯾﺢ و روﺷن ﺑﮫ طرد اﯾن ﻧوع ﺳﻧت ﮔراﺋﯽ ھﺎ ﻣﯽ ﭘردازد و اﮔر ﭼﮫ ﻋﺑداﻟﺑﮭﺎء در ھﻣﮫ ﻧوﺷﺗﮫ ھﺎی ﺧود ﺗﻣدن راﺳﺗﯾن را در وﺣدت در ﮐﺛرت ﻣﯽ ﯾﺎﺑد اﻣﺎ اﯾن ﮐﺛرت و ﺗﻧوع ﻧﯾﺎزﻣﻧد آﻧﺳت ﮐﮫ ﺗﻣدن در ﭼﺎرﭼوب اﺻوﻟﯽ ﮐﻠﯽ و ﻋﻣوﻣﯽ ﺗﻌرﯾف ﮔردد ﮐﮫ ﺑﺎﯾد از آن ﭘﯾروی ﮐرد. اﻣﺎ از ﻧظر ﻋﺑداﻟﺑﮭﺎء اﮔر ﭼﮫ ﺑﺳﯾﺎری از اﯾن اﺻول ﺗﺎ ﺣدی در ﻏرب ﭘﯾﺎده ﺷده اﺳت اﯾن وﻟﯽ اﺻول اﺻوﻟﯽ ﻏرﺑﯽ ﯾﺎ ﺷرﻗﯽ ﻧﯾﺳﺗﻧد ﺑﻠﮑﮫ اﺻوﻟﯽ ﮐﻠﯽ و ﻣﻘﺗﺿﺎی ﺧرد و اﻧﺳﺎﻧﯾت و ﺣﻘوق ﺑﺷرﻧد و ﺑﮫ ھﻣﯾن ﺟﮭت رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﺑﺎ ﺳﺗﺎﯾش ﺧرد آﻏﺎز ﻣﯽ ﮔردد:

14 - 16 .

6 ﻋﺑداﻟﺑﮭﺎء، رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ . ﻻﻧﮕﻧﮭﺎﯾن: ﻟﺟﻧﮫ ﻧﺷر آﺛﺎر اﻣرﯾﯽ ﺑﻠﺳﺎن ﻓﺎرﺳﯽ و ﻋرﺑﯽ، 1984 ص. ﺻ،