رساله مدنیه عبدالبهاء

ﻓرھﻧﮓ آﺧوﻧدﯾﺳم دارای وﯾژﮔﯾﮭﺎ ی ﮔوﻧﺎﮔوﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ از آن ﺟﻣﻠﮫ اﺳت ﮔراﯾش ﺑﮫ ﺗﻘﻠﯾد، ﻧﺎﺑراﺑری ﺣﻘوق آدﻣﯾﺎن ﺑر اﺳﺎس ﻋواﻣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻧد ﺑﺎور دﯾﻧﯽ و ﺟﻧﺳﯾت، ﭼﯾرﮔﯽ آﺧوﻧدھﺎ در ﺗﺻﻣﯾم ﮔ ﯾری اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺳﯾﺎﺳﯽ، ﺗﻌﺻب ﺑوﯾژه ﺗﻌﺻب دﯾﻧﯽ، ﺳﻧت ﭘرﺳﺗﯽ ﯾﺎ ارﺗﺟﺎع، و ﺧﺷوﻧت و ﺳﺎ ﻧﺳور و ﺗﻌرض و ﺗوھﯾن ﻧﺳﺑت ﺑﮫ ھر ﻧوع دﮔر اﻧدﯾﺷﯽ. آﺷﮑﺎر اﺳت ﮐﮫ ھﻣﮫ اﯾن وﯾژﮔﯾﮭﺎ در ﺳﺗﯾز ﺑﻧﯾﺎدی ﺑﺎ ﺗﻣدن و ﭘﯾﺷرﻓت و دﻣﮑراﺳﯽ و آزادی و ﺣﻘوق اﻧﺳﺎﻧﯽ اﺳت و ﺑﮫ ھﻣﯾن ﺟﮭت اﺳت ﮐﮫ ع ﻧ و ھر ﻧ وآوری از ھر ﻗﺑﯾل در اﺑﺗدا ﺑﺎ ﻣﺧﺎﻟﻔت ﻣﻼﯾﺎن ﺑرﺧورده و ﺗﻧﮭﺎ ﭘس از ﻣدﺗﯽ ﮐﮫ آ ﻧﺎن ﻣﯽ ﺑﯾﻧ ﻧد ﮐﮫ ﻣﺧﺎﻟﻔﺗﺷﺎن ﺑﺎ آن ﻧوآوری ﺗﺎ ﭼﮫ ﺣد ﻣردم را از آﻧﺎن دور ﻣﯽ ﮐﻧد ﺑﮫ اﮐراه دﺳت از ﻣﺣﺎﻟﻔت ﻣﯽ ﮐﺷﻧد وﻟﯽ در ھر ﺣﺎل و ﺗﺎ آﻧﺟﺎ ﮐﮫ ﻗدرت داﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷﻧد ﺟﺎﻣﻌﮫ را از ﺗﺣول در ﺟﮭت آزادی و ﺑراﺑری ﺑﺎز ﻣﯽ دارﻧد . ﺑﻌﺑﺎرت دﯾﮕر آ ﻓرھﻧﮓ ﺗﻘﻠﯾد و ﻣﻼ ﮔراﺋﯽ ﯾﮏ ﻧوع اﺳﺗﺑداد ﻣذھﺑﯽ و ﻓرھ ﻧﮕﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺧود ﺑﺧود ﻣﺎﻧﻊ آزادی ﺳﯾﺎﺳﯽ و اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ھم ﻣﯽ ﮔردد. رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﺑﻔرﻣﺎن ﺑﮭﺎءﷲ ﻧوﺷﺗﮫ ﺷده اﺳت. در واﻗﻊ ﭘﯾﺎم رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﭘﯾﺎﻣﯽ اﺳت ﮐﮫ در اﯾن ﮔﻔﺗﮫ ﺑﮭﺎءﷲ ﮐﮫ ﺣ دود ﺷش ﺳﺎل ﭘﯾش از ﺷده اﺳت: "ﻋزت از دو طﺎﺋﻘﮫ اﺧذ ﺷد از ﻣﻠوک و ﻋﻠﻣﺎء". ﺑﺎزﮔو ﻧﮕﺎرش رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﺑﻘﻠم آﻣده اﺳت ﺑﮕوﻧﮫ ای ﻓﺷرده 12 اﯾﻧﺟﺎ در ﺑﮭﺎء ﷲ ﺑﯾﺎن ﻣﯽ دارد ﮐﮫ آﯾﻧده اﯾران و ﺟﮭﺎن آﯾﻧده ای اﺳت ﮐﮫ در آن دﯾﮕر ﺟﺎﺋﯽ ﺑرای اﺳﺗﺑداد ﭼﮫ از ﻧوع ﻣذھﺑﯽ و ﭼﮫ از ﻧوع ﺳﯾﺎﺳﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﺧواھد ﺑود. اﻣﺎ ﺑﮭﺎءﷲ ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ از ﻧﺎﮔﺳﺳﺗﻧﯽ ﺑودن اﯾن دو ﻧوع اﺳﺗﺑداد - ﺧودﮐﺎﻣﮕﯽ ﺳﯾﺎﺳﯽ ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺷﺎھﺎن و ﺧ ودﮐﺎﻣﮕﯽ دﯾﻧﯽ ﻣرﺑوط ﺑﮫ آﺧوﻧدھﺎ - ﺳﺧن ﻣﯽ ﮔوﯾد ﺑﻠﮑﮫ ﺑﻌﻼوه او ﺑﮫ ﺗﻘدم ﻣﻧطﻘﯽ ﻣﺑﺎرزه ﻓرھﻧﮕﯽ ﺑﺎ اﺳﺗﺑداد ﻣذھﺑﯽ ﻧﯾز ﺗﮑﯾﮫ ﻣﯽ ﮐﻧد و ﺑرای ھﻣﯾن ﺧﺎطر اﺳت ﮐﮫ ﻧوﺷﺗﮫ ھﺎی اوﻟﯾﮫ ﺑﮭﺎءﷲ در ﻓﺎﺻﻠﮫ ﺳﺎﻟﮭﺎی 1953 ﺗﺎ 1965 ﻣﯾﻼدی ھﻣﮕﯽ ﺑر طرد ﻗﺎطﻊ ﻓرھﻧﮓ ﺗﻘﻠﯾد و اﺳﺗﺑداد ﻣذھﺑﯽ و ﺗﺄﮐﯾد ﺑر ﺿرورت اﺳﺗﻘﻼل ﻓﮑری اﯾراﻧﯾﺎ ن و دﻣﮑراﺳﯽ دﯾﻧﯽ ﯾﻌﻧﯽ ﻧﻔﯽ ﮐﺎﻣل ھر ﻧوع آﺧوﻧد و ﮐﺷﯾش اﺳﺗوار ﺷده اﺳت. ﺑﻌﻧوان ﻣﺛﺎل ﮐﺗﺎب اﯾﻘﺎن ﻣﯽ ﮔوﯾد ﮐﮫ ﺗﻧﮭﺎ راه ﺷﻧﺎﺳﺎﺋﯽ ﺣﻘﯾﻘت " اﻧﻘطﺎع " اﻓراد اﺳت اﻣﺎ ﻣﻌﻧﺎی اﯾن اﻧﻘطﺎع را ﺑﺷﮑل ﻧﻔ ﯽ ﺗﻘﻠﯾد و واﺑ ﺳﺗﮕ ﯽ ﻓﮑری ﺑﮫ دﯾﮕران و در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺑﮫ ﭼﺷم ﺧود دﯾدن و ﺑﮫ ﮔوش ﺧود ﺷﻧﯾدن و از ﺗﻌﺻﺑﮭﺎی ﮔروھﯽ ﻓراﺗر رﻓﺗن و ﺧود را اﻧﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺗواﻧﺎﺋﯽ ﺑراﺑر و ﺧداداد ﺑرای ﺧردﻣﻧدی و اﻧدﯾﺷﻣﻧدی دﯾدن ﺗﻌرﯾف ﻣﯽ ﮐﻧد. 13 ﭘس از آن و در ﻣﺗن طرد ﻓرھﻧﮓ اﺳﺗﺑداد ﻣذھﺑﯽ و ﻓرھﻧﮕﯽ اﺳت ﮐﮫ ﻣﯾﻼدی ﺑﮫ ﺑﻌد از ﻟزوم دﻣﮑراﺳﯽ ﺳﯾﺎﺳﯽ ﺑرای اﯾران ﺳﺧن ﻣﯽ ﮔوﯾد. 1860 ﺑﮭﺎءﷲ از دھﮫ 14 از ﻧوع ﺗﯾپ اﯾدﺋﺎل در اﻧدﯾﺷﮫ ﻣﺎﮐس وﺑر – در ﺑﺎره راﺑطﮫ دﯾن و ﺗﺟدد و ﺑوﯾژه اﺳﻼم و ﺗﺟدد ﻣﯽ ﺗوان ﻣﯾﺎن دو ﻧوع اﻧدﯾﺷﮫ اﻓراطﯽ 15 - ﺗﻔﮑﯾﮏ ﻧﻣود. ﻓرھﻧﮓ آﺧوﻧد ﻣﺣور ﻧﻣوﻧﮫ اﻓراطﯽ ﯾﮏ ﻧظرﯾﮫ ﺗﺟدد ﺳﺗﯾز اﺳت ﮐﮫ ﻋﻠت واﭘس ﮔراﺋﯽ اﯾران را اﻧﺣراف از اﺳﻼم داﻧﺳﺗﮫ و ﺑﺎ ﺗﺟدد ﻏرﺑﯽ ﮐﺎﻣﻼً در ﺳﺗﯾز ﺑوده و ﺑﺎزﮔﺷت اﯾران ﺑﮫ ﮔذﺷﺗﮫ را راه ﺳرﺑﻠﻧد ی و ﭘﯾﺷرﻓت اﯾران ﻣﯽ ﺷﻣﺎرد و اﯾن ﺑﺎزﮔﺷت ﺑﮫ ﮔذﺷﺗﮫ را در ﭼﯾ رﮔﯽ ﻓﻘﮫ اﺳﻼ ﻣﯽ ﺑر ھﻣﮫ ﻧﮭﺎدھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺳﯾﺎﺳﯽ اﯾران و ﻟزوم ﺗﻘﻠﯾد و اطﺎﻋت ﺑﯽ ﭼون و ﭼرای ﻣردم از آﺧوﻧدھﺎ ﺗﻌرﯾف ﻣﯽ ﮐﻧد. ﺑر ﻋﮑس ﻧظرﯾﮫ ﺗدﯾن ﺳﺗﯾز ﺳﺑب اﺻﻠﯽ واﭘس ﮔراﺋﯽ اﯾران را اﺳﻼم داﻧﺳﺗﮫ و ﺑﺎ ھر ﻧوع ﺗدﯾﻧﯽ در ﺳﺗﯾز ﺑوده و ﺗﻘﻠﯾد ازﻏرب ﯽ و ﺑ دﯾﻧﯽ آﻧرا را ه ﻧﺟﺎت اﯾران ﻗ ﻠﻣداد ﻣﯽ ﻧﻣﺎﯾد. رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﺑر ﻋﮑس ، ﻣﯾﺎن ﻣﻼ ﮔراﺋﯽ و ﺣﻘﯾﻘت ادﯾﺎن از ﺟﻣﻠﮫ اﺳﻼم ﺗﻔﮑﯾﮏ ﻣﯽ ﮐﻧد و اﮔر ﭼﮫ ﮐﻠﯾد ﻧﺟﺎت اﯾران را در ﻧﻔﯽ ﻓرھﻧﮓ ﺗﻘﻠﯾد و ﺗﻌﺻب و ﻧﮭﺎدﯾﻧﮫ ﺷدن آن ﺑﺷﮑل ﺟداﺋﯽ دﯾن از ﻣﺳﺟد ﻣﯽ ﺷ ﻣﺎرد اﻣﺎ دﯾن را ﭘدﯾداری ﺗﺎرﯾﺧﯽ، زﻧده و ﺳﯾّ ﺎل داﻧﺳﺗﮫ و ﺑر اﯾن ﺑﺎور اﺳت ﮐﮫ ﺣﻘﯾﻘت ادﯾﺎن ﺧود را ﺑ ﺗﻧﺎﺳب ﺑﺎ ﻧﯾﺎزھﺎی زﻣﺎن ظﺎھر ﻣﯽ ﮐ ﻧد و در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺑﮫ ﺗرﻗﯽ و ﺗﮑﺎﻣل و ﻣدﻧﯾت ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺧود ﻣﯽ اﻧﺟﺎﻣد . وﻟﯽ ارﺗﺟﺎع آﺧوﻧد - ﻣﺣور ﻓرھﻧﮕﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺟﻧﺑﮫ زﻧده و آﻓرﯾﻧﻧده و ﭘوﯾﺎی دﯾن را ﻧﺎﺑود ﻣﯽ ﮐﻧد و دﯾن را ﺑ ﮫ ﻣﺷﺗﯽ ﺧراﻓﺎت و اﺣﮑﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ﻧﯾﺎزھﺎی ﮐﻧوﻧﯽ ﺟ ﺎﻣﻌﮫ در ﺳﺗﯾز اﺳت ﻣﻧﺣط ﮐرده و ﺑدون ﺗوﺟﮫ ﺑﮫ ﺣﻘﯾﻘت روﺣﺎﻧﯽ دﯾن ، ﮐﮫ ھﻣﮫ ﻣردم را ﺻورت و ﻣﺛﺎل ﺧدا داﻧﺳﺗﮫ و در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﻣﯽ ﮐوﺷد ﮐﮫ ﻣردم را ﺑﮕوﻧﮫ ای ﺗرﺑﯾت ﮐﻧد ﮐﮫ در ﺟﮭت ﺑراﺑری و آزادی ﺣرﮐت ﻧﻣﺎﯾﻧد و دﯾن را ﺑﮫ اﺳﺑﺎﺑﯽ ﺑرای ﺟﻠوﮔﯾری از اﺳﺗﻘﻼل ﻓﮑری ﻋﺎﻣﮫ ﻣردم و ﺗروﯾﺞ ﻓرھﻧﮓ ﺗﻘﻠﯾد و ﺗﻌﺻب ﯾ ﻌﻧﯽ اﻧﺣطﺎط اﻧﺳﺎﻧﮭﺎ ﺑرﺗﺑﮫ ﺣﯾوان ﻗﻼده ﺑﮫ ﮔردن ﺗﺑدﯾل ﻣﯽ ﻧﻣﺎﯾد. از اﯾن رو رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ ﻧﮫ ﺑﺎ ﺗﻘﻠﯾد از آﺧوﻧدھﺎ و ﮔذﺷﺗﮫ ﺳرﮐوﺑﮕر ﻣواﻓﻖ اﺳت و ﻧﮫ ﺑﺎ ﺗﻘﻠﯾد از ﻏرب و ﺑﯽ دﯾﻧﯽ آن. ﺑرﻋﮑس، رﺳﺎﻟﮫ ﻣدﻧﯾﮫ از اﯾراﻧﯾﺎن ﻣﯽ ﺧواھد ﮐﮫ ﻋﻘل و داﻧش و ھوش را ارج ﻧﮭﻧد و د ر ﺟﮭت ﻓرھﻧﮕﯽ ﮐﮫ ﺑﺎور ﺑﮫ ﺗﻘدس و ﺑراﺑری ھﻣﮫ آدﻣﯾﺎن داﺷﺗﮫ و در ﻧﺗﯾﺟﮫ آزادی، ھﻣت، ﻏﯾرت ﻓﻌﺎل، دﻣﮑراﺳﯽ و ﺑراﺑری ﺣﻘوق ھﻣﮫ اﯾراﻧﯾﺎن را ﻣﻘﺗﺿﺎی ﺧرد ﻣﯽ ﻧد ﺑﯾ ﺣرﮐت ﻧﻣﺎﯾﻧد . آﻧﭼﮫ ﮐﮫ در ﺗﺟرﺑﮫ ﻓرھﻧﮓ ﻏرب و ﻧﯾز ﮔذﺷﺗﮫ ﺷﮑوھﻣﻧد اﯾران ﺑﺎ اﯾن اﺻول اﻧﺳﺎﻧﯽ و ﺧردﻣﻧد ﻣﯽ ﺧواﻧد ﺑﺎﯾد ﮐﮫ ﺳﺗﺎﯾش ﺷود و آﻧﭼﮫ ﮐﮫ در ﻓرھﻧﮓ ﻏرب و ﻧﯾز در ﺣﺎل ﯾﺎ ﮔذﺷﺗﮫ اﯾران ﺑﺎ اﯾن ﻣﻘﺗﺿﯾﺎت اﯾران ﮐﻧوﻧﯽ در ﺳﺗﯾز اﺳت ﺑﺎﯾد ﻣطرود ﺷود. ﺗﻔﮑﯾﮏ ﻋﺑداﻟﺑﮭﺎء ﻣﯾﺎن ﺗﻘﺎﻟﯾد و ﺧراﻓﺎت دﯾﻧﯽ از ﯾﮏ طرف و ﺣﻘﯾﻘت ﭘوﯾﺎ و زﻧده دﯾن از طرف دﯾﮕر ﺑﮫ اﯾن ﻣﻌﻧﺎﺳت ﮐﮫ ﺑر ﺧﻼف ﺗﺻور ﻣﻼﯾﺎن ﺑﺎزﮔﺷت ﺑﮫ ﺣﻘﯾ ﻘت اﺳﻼم ﻧﮫ ﺑﮫ ﻣﻌﻧﺎی اﺛ ﺑ ﺎت آﺧوﻧدﯾﺳم ﺑﻠﮑﮫ دﻗﯾﻘﺎً ﺑﻣﻌﻧﺎی طرد ﻣطﻠﻖ آن اﺳت ﭼرا ﮐﮫ ﺑﺎ ﺣﻘﯾﻘت زﻧده دﯾن در ﺳﺗﯾز ﺑوده و دﯾن را از ﺣﻘﯾﻘﺗﯽ زﻧده ﺑﮫ ﻣرداری ﺑﯾﺟﺎن ﻣﺑدل ﻣﯽ ﻧﻣﺎﯾد. ﺑﮫ اﯾن دﻟﯾل اﺳت ﮐﮫ آﺋﯾن زرﺗﺷت ﺑ ﮫ ﺗﮑﺎﻣل و ﺗﻣدن و ﺷﮑوه اﯾران ﻣﻧﺟ ر ﺷد و آﺋﯾن اﺳﻼم در ﻓﺎﺻﻠﮫ ﻗ رن ﻧﮭم ﺗﺎ دوازدھم ﯾﻌﻧﯽ در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﮫ اﺳﻼم ﺑﺷﮑﻠﯽ زﻧده ﺑﺎ روح و ﻣﻘﺗﺿﺎی زﻣﺎن ﺳﺎزﮔﺎر 12 ﺑﮭﺎءﷲ ، ﻣﺟﻣوﻋﮫ ﮐﺗﺎﺑﮭﺎی ﺳﺑز ﺟﻠد 28 ، ص 40 . 13 ﺑﮭﺎءﷲ ، ﮐﺗﺎب اﯾﻘﺎن. ﻻﻧﮕﻧﮭﺎﯾن: ﻟﺟﻧﮫ ﻧﺷر آﺛﺎر اﻣری، 1998 ﺻص 1 - 61 . 14 ﺑﻌﻧوان ﻣﺛﺎل در ﻟوح ﺧطﺎب ﺑﮫ ﻣﻠﮑﮫ وﯾﮑﺗورﯾﺎ، در ﮐﺗﺎب اﻗدس، در ﻟوح دﻧﯾﺎ و در دﯾﮕر آﺛﺎر ﺑﮭﺎءﷲ اﺻل دﻣﮑراﺳﯽ ﺳﯾﺎﺳﯽ ﺗﺄﮐﯾد ﻣﯽ ﮔردد. 15 ﻧﮕﺎه ﮐﻧﯾد ﺑﮫ Weber, Max. The Methodology of Social Sciences. New York: The Free Press, 1949, pp. 89-112.