بازسازی مفهوم انتظار نادر سعیدی

و آزار ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﺮزا آﻗﺎﺳﯽ در ﻧﺰد ھﻮﺷﻤﻨﺪان ﺗﻨﮭﺎ ﺑﺮ ﺗﺮس و ﺑﻄﻼن ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺮ را ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻋﯿﻦ ﺑﯿﺎن اﯾﻦ اﺳﺖ: ان ﻟﻢ ﺗﮑﻦ اھﻼً ﻟﺬﻟﮏ ﮐﻦ اﺣﺪاً ﻣﺜ ﻞ اﻟﮑﻔّﺎر. ﻣﺎ ﺳﻤﻌﺖ ﺳﻠﻮک اﻟﻨﺼﺎری و اﻟﺮوس انّ ﮐﻞّ ﻣﻦ ﻓﯽ ﺑﻼدھﻢ ﮐﺎن ﻋﻠﯽ دﯾﻨﮫ ﺳﻮاءً ﮐﺎن ﻋﻠﯽ ﺣﻖّ او ﻋﻠﯽ ﺑﺎطﻞ. و انّ ﻋﻤﻠﮏ ھﺬا ﻟﻢ ﯾﺪلّ ﻋﻨﺪ اوﻟﯽ اﻻﻟﺒﺎب اﻻّ ﻋﻠﯽ ﺧﻮﻓﮏ و ﺑﻄﻼن ﻧﻔﺴﮏ و ﺣﻘﯿّﺔ ﻧﻔﺴﮫ. دﻻﻟﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﻘّ ﺎﻧﯿﺖ

او ﺑﺎب

ﻻزم ﺑﮫ ﺗﺬﮐﺮ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﻗﺮﯾﺐ ﺑﮫ اﺗﻔﺎق ﺑﺎﺑﯿﺎن ﺑﮫ دﺳﺘﻮر ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﻋﻤ ﻞ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﮫ ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲ اﯾﻤﺎن آوردﻧﺪ. اﻣﺎ ﻧﻔﺲ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﮐﮫ ﻣﯿﺮزا ﯾﺤﯿﯽ ازل در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ادﻋﺎی دﯾّ ﺎن و دﯾﮕﺮان ﻓﺮﻣﺎن ﻗﺘﻞ او را ﺻﺎدر ﮐﺮد و در ﮐﺘﺎب ھﺎی ﺧﻮد از ﺟﻤﻠﮫ اﻟﻤﺴﺘﯿﻘ ﻆ از ھﺮ دﺷﻨﺎﻣﯽ ﺑﮫ او ﺧﻮدداری ﻧﮑﺮد و ﺑ ﮫ ﻋﻼوه ﺑﻌﺪاً در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﻋﻮی ﺣﻀﺮت ﺑﮭﺎءﷲ ﺟﺰ ﺑﮫ دﺷﻨﺎم و ﺗﻮھﯿﻦ و اﻋﺘﺮاض ﻧﭙﺮداﺧﺖ ﺧﻮد ﺑﺰر ﮔﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ اﺳ ﺖ ﮐﮫ ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﻣﻘﺎم رھﺒﺮی او ﺗﺎ ﭘﯿﺶ از ظﮭﻮر ﻣﻦ ﯾﻈﮭﺮه ﷲ، ﭘﺲ از ﺳﺎل ﺗﺴﻊ دﯾﮕﺮ ﻣﯿﺮزا ﯾﺤ ﯿ ﯽ ازل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه راﺳﺘﯿﻦ آﺋﯿﻦ ﺑﺎﺑﯽ ﻧﺒﻮده و ﺑﺮ ﻋﮑﺲ او و ھﻮاداران ﻣﻌﺪودش ﺑﮫ ﻓﺮھﻨﮓ اﻧﺘﻈﺎر از ﻧﻮع ﺗﺸﯿّ ﻊ ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻨﺪ. از ﺗﻘﻠﯿﺪ و ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﮫ آزادی ، ﺧﺮدﮔﺮاﺋﯽ و اﺳﺘﻘﻼل ﻓﮑﺮی

ﻓﺮھﻨﮓ اﻧﺘﻈﺎر در ﻣﯿﺎن ﭘﯿﺮوان ادﯾﺎن ﮔﺬﺷﺘﮫ از ﺟﻤﻠﮫ ﺷﯿﻌﯿﺎن در واﻗﻊ ﻣﻨﻄﻖ ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺗﻘﻠﯿﺪ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﮫ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﺧﻮد را ﺟﻠﻮه ﻣﯽ وّ ا دھﺪ. ل آﻧﮑﮫ ﭘﯿﺮوان ادﯾﺎن ﻗﺒﻞ ھﻤﮕﯽ دﯾﻦ ﺧﻮد را آﺧﺮﯾﻦ دﯾﻦ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ و در ﻧ ﺘﯿﺠﮫ اﻧﺘﻈﺎر آﻧﺎن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﻧﺘﻈﺎر اﻧﻘﻼب ﻓﺮھﻨﮕﯽ و ھﺸ ﯿﺎری زﻣﺎﻧﻤﻨﺪ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻧ ﯿﺴﺖ. ﺑﺮ ﻋﮑﺲ آ ﻧﺎن ﻣﻮﻋﻮد را ﮐﺴﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﮫ ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ را ﺑﺮ ﻣﺮدم ﺗﺤﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ و ﺗﻨﮭﺎ راه و رﺳﻢ ﮔﺬﺷﺘﮫ دور را ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﻨﺪ و ﺑﮫ ﺳﻨﺖ ھﺎی دﯾﺮﯾﻦ ﺑﺎزﮔﺮدد. دوم آﻧﮑﮫ اﯾﻦ ﻓﺮھﻨﮓ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﻘﻠﯿﺪ از ﺳﺮان ﻣﺬھﺒﯽ و ﻋﻠﻤﺎ دﯾﻨﯽ ی اﺳﺖ. ﺑ ﮫ ﺟﺎی آﻧﮑﮫ ﻓﺮھﻨﮓ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮھﻨﮓ ﻧﻘﺪ ﺗﻘﻠﯿﺪ و ﻧﻔﯽ ﺳﺮان ﻣﺬھﺒﯽ ﺷﻮد ﺑﺮ ﻋﮑﺲ ، اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻮﻋﻮد ﺑﯿﺶ از ھﺮ ﮐﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﯿﺸﻮاﯾﺎن دﯾﻨﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد و آﻧﺎن ﺧﻮد را ﻣﺘﺨﺼﺺ اﻧﺘﻈﺎر و ﻣﺸﺘﺎق ظﮭﻮر ﻣﻮﻋﻮد ﻠﻮه ﺟ داده از اﯾﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻗﺪرت و ﺛﺮوت ﺑ ﮫ دﺳﺖ آورده و ﺧﻮد را ﺑﮫ ﻣﻘﺎﻣﯽ ﺗﺮ ﻓ ﯿﻊ ﻣﯽ دھﻨﺪ ﮐﮫ ﮔﻮﯾﺎ درﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ ادّ ﻋﺎی ﻣﻮﻋﻮد ﺑﮫ ﻗﺒﻮل ﯾﺎ ردّ آﻧﺎن ﻣﺸﺮوط و واﺑﺴﺘﮫ اﺳﺖ. در ﻧﺘﯿﺠﮫ در ذھﻦ ﭘﯿﺮوان ﻣﻘﻠّ ﺪﺷﺎن ھﺮ وﻗﺖ ﻣﻮﻋﻮد ﺑﯿﺎﯾﺪ ﻋﻠﻤﺎﯾﺸﺎن ﺑﮫ او اﯾﻤﺎن ﻣﯽ آورﻧﺪ و در ﺗﺮوﯾﺞ اﻣﺮ ﻣﻮﻋﻮد ﮐﻮﺷﻨﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻓﺮھﻨﮓ اﻧﺘﻄﺎر ﻓﺮھﻨﮓ ﺗﺤﮑﯿﻢ ﻗﺪرت آﺧﻮﻧﺪ و ﮐﺸﯿﺶ ﮔﺸﺘﮫ و ھﺮ ﻧﻮع ﺿﺮورت آزادی ﻓﺮدی و اﺳﺘﻘﻼل ﻓﮑﺮی را ﺗﺨﻄﺌﮫ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺳﻮم آﻧﮑﮫ ظﮭﻮر ﻣﻮﻋﻮد ﺑ ﮫ ﺷﮑﻠﯽ اﻓﺴﺎﻧﮫ ای و ھﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻌ ھﺎی ﺠﺰه ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﺼﻮّ ﮔﺮدد و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ظﮭﻮر ﻣﻮﻋﻮد ﺑﮫ ﭘﺪﯾﺪاری ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺐ ﮐﮫ ﺑﺮای ھﻤﮫ ﺑﺪﯾﮭﯽ و ﻣﺮﺋﯽ اﺳﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﮫ در ﻧﺘﯿﺠ ﮫ ﻧﯿﺎزی ﺑﮫ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪن و ﺗﺄﻣﻞ در آن ﻧﯿﺴﺖ. اﻣﺎ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﮔﺮﯾﺰ از اﻧﺪﯾﺸﯿﺪن را در ھﻢ ﻣﯽ ﭘﯿﭽﺪ و ﻓﺮھﻨﮓ اﻧﺘﻈﺎر را ﺑﮫ ﻓﺮھﻨﮓ اﺳﺘﻘﻼل ﻓﮑﺮی، ﺗﺤﺮّ ی ﺣﻘﯿﻘﺖ و -ﺧﺮد ﻣﺤﻮری ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮده و وﺳﻮاس ﺑﮫ ﻣﻌﺠﺰه، و ﺗﻘﻠﯿﺪ از دﯾﮕﺮان را در ھﻢ ﺷﮑﺴﺘﮫ و ﮐﻠﻤﮫ را ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻌﺠﺰ ه و ﺷﻤﺸﯿﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ھﺮ زﻣﺎن ﮐﮫ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی ظﮭﻮر ﻧﻤﻮد ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺑﮫ دﯾﻦ ﻗﺒﻞ و ﺧﺼﻮﺻﺎً ﻋﻠﻤﺎﯾﺸﺎن ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﻮﯾﻦ را اﻧﮑﺎر و اﺳﺘﮭﺰاء ﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ آن ﺑﻮد ﮐﮫ ﻣﻨﻄﻖ ﺧﺎﺻﯽ در ﻣﻮرد ﺣﺠّ ﯿﺖ ﯾﻌﻨﯽ دﻟﯿﻞ ﺣﻘّ ﺎﻧﯿﺖ ﯾﮏ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ در ذھﻨﺸﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻮﻋﻮد ﺑﻮدﻧﺪ. ﻤﭽﻨﯿﻦ ھ ﭘﯿﺮوان دﯾﻦ ﮔﺬﺷﺘﮫ ﺑﮫ ﺑﺮداﺷﺖ ﻋﻠﻤﺎﯾﺸﺎن از ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﮐﺘﺎب دﯾﻨﯽ ﺧﻮد ﺗﮑﯿﮫ ﮐﺮده و آن ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﯿﺰان و ﺷﺮط ظﮭﻮر ﻣﻮﻋﻮد ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. اﻋﺘﺮاض ﻋﻠﻤﺎی ﺷﯿﻌﮫ ﺑﺮ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﻧﯿﺰ دﻗﯿﻘﺎً ﺑ ﮫ ﺧﺎطﺮ ﭘﯿﺮوی از ھﻤﺎن ﻣﻨﻄﻖ ﺣﺠّ ﯿﺖ و اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻮد. ﺑﺮ طﺒﻖ ﺷﯿﻌﮫ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﯿﺴﺖ زﯾﺮا ﮐﮫ ﺑﺮ طﺒﻖ ﺑﺮداﺷﺖ آﻧﺎن از ن آ ﻗﺮ اﺻﻼً ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ آﺧﺮﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳﺖ و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﺎﻟﮑﻞّ دﻋﻮی ﺑﺎطﻞ اﺳﺖ. از طﺮف دﯾﮕﺮ ﺑﺮ طﺒﻖ آﯾﺎت و اﺣﺎدﯾﺚ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺮدی ھﺰار ﺳﺎﻟﮫ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﺎ ﺻﺪھﺎ ﺷﺮاﯾﻂ و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻌﺎده ظﺎھﺮ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﺑﺮ ھﻤﮫ دﻧﯿﺎ ﭼﯿﺮ ه ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﮫ ظﺎھﺮاً ھﯿﭽﯿﮏ از اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ در ﻣﻮرد ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﺗﺤﻘّ ﻖ ﻧﯿﺎﻓﺖ. ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ظﮭﻮر ﺧﻮد را روز ﻗﯿﺎﻣﺖ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد اﻣّ ﺎ ﺑﺮ طﺒﻖ ظﺎھﺮ آﯾﺎت ﻗﺮ آ ن، روز ﻗﯿﺎﻣﺖ ده ھﺎ ﻋﻼﻣﺖ و روﯾﺪاد ﻋﻈﯿﻢ دارد ازﺟﻤﻠﮫ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﮐﺎﻣﻞ در آﺳﻤﺎن و زﻣﯿﻦ، ﻣﺮگ ھﻤﮕﺎن و آﻧﮕﺎه زﻧﺪه ﺷﺪن ھﻤﮕﺎن و ﺣﻀﻮر در ﭘﯿﺸﮕﺎه ﺧﺪا ﺑﺮای ﻗﻀﺎوت. ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ و دﯾﮕﺮ ﻧﻮﺷﺘﮫ ھﺎی ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ﮐﻮﺷﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﺎﺑﯿﺎن را ﺑ ای ﮔﻮﻧﮫ ﮫ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ دﯾﮕﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻮع ﻣﻨﻄﻘﯽ را در ﺑﺎره ﻣﻮ ﻋﻮد ﺑﯿﺎن ﺑ ﮫ ﮐﺎر ﻧﺒﺮﻧﺪ و اﺷﺘﺒﺎه ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن را ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﺗﮑﺮار ﻧﮑﻨﻨﺪ. ﺑﮫ ھﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﯿﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻣﻨﻄﻖ ﻧﻮﯾﻨﯽ را در ﺑﺎره ﺣﺠّ ﯿﺖ و اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻗﺮار ﻣﯽ دھﺪ و ﺑﺎﺑﯿﺎن را ﺻﺪھﺎ ﺑﺎر ھﺸﺪار ﻣﯽ دھﺪ ﮐﮫ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻗﺒﻞ ﺧﻮد را از ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﻣﻮﻋﻮد ﻣﺤﺮوم ﻧﮑﻨﻨﺪ. اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻧ ﻮﯾﻦ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﮫ اوﻻً ﻣﻌﺠﺰه دﻟﯿﻞ ﺣﻘّ ﺎﻧﯿﺖ ﯾﮏ

ﻣﯽ ﻣﯽ

ر ﻣﯽ

ظﺎھﺮی را

ﺧﺎرق

3